"piratskiy" programmalarno
qullanuw turunda fikirlar.
mon urlawmo?
minnin ca
albatta monnon urlawga ohsaslogo bar,
mon bir torlo urlaw,
amma albatta cip-cin urlaw da tugul,
ikinci torlo urlaw, conki "pirat"
programmaso on k0piya.
yagni cin urlawnon yartoso gina bulup ciga:
aybir urlawcoda barloqqa kila, a talanuwcoda
yuqqa ciqmay.
albatta "piratskiy programma" diygandagi
"pirat" cin piratlar bilan bir uk narsa tugul.
agar urlaw iykan,
allah urlawno tiygan
ham urlawconon qulunu kisirga boyorgan, 5:38-39 ayati↓,
ham balki monnon turunda tagun basqa ayatlar da bardor.
urlawnon tiyilowonon hikmati mondor:
on urlangan aybir hucasonda kisak kina yuqqa ciga ham
songa kura onnon plannaro bozola.
a k0piya yasaganda bit hucasonda ul aybir yuqqa ciqmay!
qor'an ayatlarini "koran.chm" faylondan
aldum, bir az kickina citissizlik-hata-togalsizliklari bardur.
pirat program qullanowga qarso fikir: >>.
monday k0piyalawnin
donyada ohsaslaro-anal0glaro bar:
- 1. "dnk" k0do, yagni ata-anadan balaga kuca torgan
tan tozoloso turunda maglumat, ham balki basqa torlo
maglumat ta bardor.
masalan urdaknin "dnk" k0do.
son k0d ciram asawcu iytip urdakni tozoy,
ham songa kura kisi urdak itinga ciyilgan
ciram matdasini asay ala, kisi uzu ciramnin
uzunu asay almay.
faydalo k0d albatta.
amma programmalardan ayirmalu bularaq,
urdak kukayu ya bapkasi
son hatli qiymmat tugul.
"pirat program" aluwco disko ocon aqca
tulay bit.
ham masalan ciram "dnk"so,
on botonlay buslay.
ham
programmalardan ayirmalu bularaq,
hazirgi konda
ciram k0donon hucaso faqat allaho,
ya on "hokumatniki" ya "bir kimniki
da tugil" diyp cutlala,
hucaluq turunda >>,
a torlo "kulturnuy, porodalo" sortlarno
satuwcu kisilar bar. amma onlar
program tozuwcular sikilli satup
aluwcuga satup algan aybirsini
satarga ya buslay birirga tiymaylardir,
yagni "ma min singa cabosqo at satam,
>cabuw yarosonga yararloq qizuw caba torgan<
lakin sinnin onno yaki balasono butan kisiga
birirga haqun yuq ham klonono yasarga da
haqon yuq." diyuw yuq ic indi.
allah saqlason!
amma sonday kukay salmay togan tawuqlar,
orloq birsa ondan "qirgiy" agac usa torgan
agaclar bar bugay,
agar mon mahsus islala iykan, minnin ca
mon doros tugul.
ham isitkanim bar, imis, cimis usturalar
ham orlogono alup qalalar,
ham borongo qitayda yifak bira torgan
qortno ham balki "tut" agacono saqlagannar,
monlar da minnin ca sikli,
conki allah monday aybirlarni uzlastirirga
rohsat iyta mi iykan?.
mon suzlar ali "selektsiya yasaw aybat ya normal"
diygan suz tugul >>, >>.
- 2. sahsiy fikirlar. licniy.
kisinin licniy yagni nafisinga, psihikasonga,
kungulunga, canunga qagoloslo fikirlarini,
uylarono urlaw tiyila, mon tiksiruw, yagni
kisi uzu sizmaganda, onnon soylaganini
tinlap toruw, yaki yazgan
fikirlarini uquw, yaki on kisinin uzunun
rohsatindan basqa tartup alup uquw,
ya on kisi uzu sizmaganda onno kuzatuw,
onnon nicik, narsa islaganini,
onga qarap toruw.
qor'annin "hucurat", 49nci, surasinin
12nci ayati:
"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ
الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم
بَعْضاً أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً
فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ .12 ".
sahsiy fikirlarni tiksiruw da k0piyalaw,
amma bit tigilari sahsiy-psihik tugul.
- 3. til.
kimga ninday da bulsa tilni oyranuw tiyila?
tillar faqat allaho tagalaninki!
ham har kisinin haqo bar onlarno oyranirga.
- 4. bilim.
kimga matematikano oyranuw tiyla?
bilimnar faqat allaho tagalaninki!
- 5. yazuwcu yazgan asar, galim uylap cigargan acus,
kompozitor uylap cigargan koy, rassam yasagan rasim,
programmist yasagan programma.
yagni monoso ohsas qina tugul, a on aybir uzu.
uzu yasamagan
monday aybirlarni "min isladim, min uylap cigardim"
diyp aytuw tiyila. mon yalganlaw ham danno urlaw.
3:188 ayati:
"لاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَا أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ
أَن يُحْمَدُواْ بِمَا لَمْ يَفْعَلُواْ فَلاَ تَحْسَبَنَّهُمْ
بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ .188 ".
yalganlaw turunda 22:30 ayati:
"ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ
خَيْرٌ لَّهُ عِندَ رَبِّهِ وَأُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعَامُ إِلَّا
مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ
مِنَ الْأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ .30".
"on yazuwcular, programmistlar, galimnar
yasarlaringa aqca,
islagannaringa is haqo, zarplata
nicik alorga tiyislar son?"
diygan sorawga qor'anda cawap bar:
"baqara" surasinda:.
"وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ
إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوَاْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ .195 ",
"ثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ
كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ
وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ .261
الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ثُمَّ لاَ يُتْبِعُونَ
مَا أَنفَقُواُ مَنّاً وَلاَ أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ
وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ .262",
"لِلْفُقَرَاء الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ
يَسْتَطِيعُونَ ضَرْباً فِي الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ
أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لاَ يَسْأَلُونَ
النَّاسَ إِلْحَافاً وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ .273 ".
ham mon mas'ala buyunca bir
"roman" hikaya iska tosa:
djek london yazgan "martin iden" diygan,
onda bir yazuwcu yigit yaza-yaza,
amma onnon aqcaso bulmay basta.
"yazuwcolar bir qaycan da aqca
islay almagan, biran-saran gina."
ham ... iska tosa,
on— yazuwcu ham deputat.
yagni onnon da balki yazuwculuq
ocon hizmat haqu kickina bulgandur,
amma yazuwculugu deputat bulurga
bulusqandur.
ham mon qor'an ayatlarindan hazirgi
zamandago hallar iska tosa:
fundamental fizika bit qaznadan
yardam iytila barluq illarda,
onnon bilan sogollanuwcu galimnar
uzlari gina caylo gina aqca islay almaylar.
mon qaznadan aqca biruw bilan sadaqa
biruw tangal diygan suz tugil >>.
a uqutuwcularga aqcano biznin ilda
"bazar iqtisado!" diyip
ata-anaga tulatmakcilar, 2006nci yil hazir,
ham masina yullarunu,
kupurlarno son yuldan yorowcolarga
tulatmakcilar.
allah yulunda tirisuwcu uqutuwcularga
ham allah rizalogo ocon kupur, yul
tozowcolarga allah zakat ham sadaqa
birirga boyorgan.
sadaqa aluwno nindaydir "miskin"lik diyp qaraw
bik ug doros tuguldur, allahnon qor'anda onday
suz yuq bugay, sadaqa on "finans"-aqca agumu;
barca donya - allaho hucalogo, on onda "finans"larno
tilagan ca kucura!. >>.
amma {baru bir}, uqutuw ocon aqcano
ata-anga tulatmakci bulup zakon
cigarsalar da uqutuwcuga tulasin ocon
sadaqano balanon uzunga ya ata-anasonga
yaki uqutucusunga uzunga sadaqa iytirga bula.
allah yulunda bilim oyratuw sawaplo,
a "qismirliq" suzu bilimnarni yasirip saqlaw,
usumluk torono yasirip saqlawga turu kiladir.
urlaw turunda 5:38-39 ayatini kitiram:
"وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا جَزَاء
بِمَا كَسَبَا نَكَالاً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ .38
فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ
اللّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ .39 ".
ham aytirga kirak, bir urunda
kisi baqcasundan (yagni butan
kisi baqcasundan) cimis ala
torgan faqiyr-yarlo-miskinnarni
sugup allah bir suz da aytmagan,
68nci surada, 17-32nci ayatlar:
"إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ
الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ .17
وَلَا يَسْتَثْنُونَ .18
فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ .19
فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ .20
فَتَنَادَوا مُصْبِحِينَ .21
أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِن كُنتُمْ صَارِمِينَ .22
فَانطَلَقُوا وَهُمْ يَتَخَافَتُونَ .23
أَن لَّا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُم مِّسْكِينٌ .24
وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِينَ .25
فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ .26
بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ .27
قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ .28
قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ .29
فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ .30
قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ .31
عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا
خَيْراً مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ .32".
tagon miskinnar rizigi turunda monda bar >>.
ham aytirga kirak,
bir aybirnin iyasi-hucaso buluw
narsa diygan suz.
on bilgili bir hoquqlar,
amma on hoquqlar allahu
tagala tarafundan ciklangan,
onlay gina da tugul,
on hoquqlarno allah birgan da,
ham ali hoquqlar gina tugul,
narsa islarga iykanini boyorgan,
ham cawapluluq bar iykanini da
aytkan.
"minninki" diygan suz "minninki"
diygan suz tugul ul, ul aybirni
allah waqotloco qullanop tororga gina birgan,
"waqotloca ul aybir bilan idara iytarga"
diyp mon hucano idaraci iytip bilgilap quygan,
arendaga birgan,
kotuwco sikilli kotuwco iytip quygan,
kotuwco uz siyirini kotmay bit, ("gomuman alganda"),
kafir dininda da onday narsa bar ul - "kurirovat" iytuw.
hucaluq turunda tagon bir cirda fikir >>.
cin huca faqat allah, a kisilar faqat arendatorlar gina,
ataqlo fikir: "ulganda uzlari bilan bir narsani da alop
kita almaylar", yagni materiyal aybirlarni.
program tozuwcolar programlarono busqa taratsalar,
disk bayasinga satsalar, ham internetta
nicik iytip uzlaringa aqca cibarirga aytip quysalar
iydi, on programno qullanuwcolar uz tilaklari bilan
onlarga bir ni qadar aqca cibarir iydilar, allah birsa.
ali bir gacitta "pirat program qullanow
doros tugul conki on urlaw conki aftor rohsatindan
basqa kopiyalala, ham ondan da mohimi, islam millatinin..."
(garap ca "millat" suzu din buyunca millatni da anlata)
"...islam millatinin imidji...",(tatar caso nicik son ali?),
"...imidjinga ziyan kiltira." magnali fikir kurdum.
cinlap ta,
aftor rohsatindan basqa alow doros tuguldur,
conki bit qor'anda "sizga qarso sugusmagan, oyinizdan
quwup cigarmagan islamga kirmaganlarga
gadil ham marhamatli bulunuz" magnasinda ayat bar:
"mumtahana"-60inci surada:
"لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي
الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ
وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ .8 ".
sonlay iytip, agar onlar tilamay iykan uzlari
yasagan programlarno qullanorga rohsat iytirga,
tulawno irikli iytip quyarga, min uylaym,
onlarnon programlarono qullanowdan
tiyilirga kirak bulup ciga.
amma min "mosolmannar uzlari
uzlari yasagan program ocon macburiy
tulaw sorap, faydalo aybirlarnin
taralowonga, qullanolowonga qomacawlarga
tiyis tugul." diyp uylaym.