acat, procent.
protsentli acat.
acatni bir nica protsentqa artttirip qaytaru.
acatka aqca/mal/{hizmat kursatuw}
algan ocon ocon on acatnin bir ni qadar
protsenti qadar tulaw.
gadilmi mon?
ham dorosmo mon?,
ham barakatlimi mon?.
ni ocon mon arttitip qaytaruw gadil
diyp cutlala?
monlay uylaladir:
"acat biruwci usluga (hizmat) kursata,
hizmati ocon aqca ala.".
mon fikir yorotuwda hata barmi son.
on hizmati ocon aqca alirga tiyismi.
onnin hizmati ocon aqca aluwi barakatli-
faydalimi. alla:h monno tiygan, diymak
mon barakatsiz[dir], yagni aqcani arttirmayca
aluwga qaraganda barakatsizrak[tir].
qayda siznin kurganiniz bar sonno
{ni ocon}ligini anlawci kisini,
yaki rusiyada sonno yaqlawci
politik ya ekonomist galimni,
kafir(yaqinca magnasi monlay:
muhammad s.g.w.s nin awizindan
soylalgan qur'an kitabinga isanmawci yaki
onni anlamawci yaki onga isanirga
tilamawci)lar arasinda. agar mon fikirnin
doros iykanligi aciqlansa,
onlar narsa uylar,
balki, "mon aybirni cinlap ta alla:h
oyratkan" diyp, yaki, "muhammad
uzu yaki on zamandagi falsafacilar
uylap anlagan" diyp. amma
hazir bar indi kibitlar, qiybatli
elektronika-mazar(oy masinalari)ni
"procentsiz kredit"qa biruwci,
amma 1. onlar monno ali kuptan
tugil gina islay basladilar (biznin
ilda), ham onlarnin monno islay baslaw
lari kisilarnin islam dininda
alla:h tarafindan sonday
oyratma-kursatma-tiyuw barliginni
biluwlarindan ham bizda
mosolmanlarnin ham islam qanunlaringa
simpatizirovat iytuwcilarnin(mahabbat
iytuw, hup kuru, yaratuw, huplaw) ham utarga
tirisuwci ham anlarga tirisuwcilarnin
artuwinga da baylidir. 2. minnin ocratqan
bar sonday ocraqlarni da: on kibitta
aqcani satip alganda uq tulap bittiruwciga
bayani tosoralar(yagni skidka yasaylar).
(dorosragi, min basqa-butan monday
protsentsiz acat taqdim iytuwci kibitka
igtibar iytkanim yuq yaki balki botonlay
ocratqanim da yuq, amma bardir kibik
toyola, isitip biluwimdan ham balki
reklamlarda kurganmindir)
amma ,bilgili ki, protsentsiz acatka aqca
taqdim iytuwci bank biznin ilda aliga yuq:
"sberbank", "ak bars bank", "russkiy standart",
"bank of amerika", "citizens bank", "Commonwealth Bank",
"Citibank", "Union Bank of California"
banklarinin saytlarindan {67kb rar}
ozoklar(*), urusca ham inglizca;
bir reklama yagni qiziqtiruw ocon iglan >>;
"ribaci"larnin acat turunda bir darisligindan
ozok, urusca: qarar-ocon rasimsiz bik gadiy {txt sikilli},
yana bitda acila,
17kb htm, alir-ocon rasimsiz {sriftlaru saqlangan
ham bir nica artuq bitli} htm 18kb rar(*).
(*): mon "rar" faylnu mon yazmanun yanuna busatasu,
kuckularu doros islasinga.
min da alla:hnin mon tiyuwinga donyadan
dalil izladim. qur'anda mon cintiklap
misallar bilan dalilllanmagan-kursatilmagan,
songa kura "bizga alla:h aytkan qadarisi cita
ham monnin dalillarinni izlarga kirak ta tugil"
diyp uylarga momkin, amma, sonlay da,
(1.) alla:h qaybir aybirlarni bilmawibizni
tilaganini aytkan sikilli mon mas'alani
da "bilmawigizni tilaym" diymagan
(,harhalda, min hazir yazip uturganda
sonlay yaki min monda bik az siklanam)
ham (2.) alla:h giylim alirga
boyorgan. "...qur'anda mon cintiklap...
...dalillalmagan..." amma monnin dalillarinni
donyanin uzundan tabip bula, donyani
alla:h yasagan, (3.) qor'anda doroslokno
biluwcu-anlawcular onno yasirirga tiyis
tugul diygan urun bar, baqara, 42, on suz
mon ayatta israil balalaronga qarata
aytilgan bulsa da, basqa kisilarga qarata
da yahso kinas-tilaktir, basqa kisilarga da
qagola torgan suzdur.
(4.) ham minga, monnon dalillarinni
isanmawcilar kursa saqqatir ham isanir
,alla:h birsa (saq qatir ham isanir),
(yagni mon uzlari monga qadar
doros tugil diyp isaplgan qanunnin
doros iykanligina saq qatir)
songa kura mon faydali kibik toyola.
mon mas'ala buyunca
tapqan qor'an ayatlarini
kiltiram >>.
allah boton narsani da hikmat bilan yasagan >>,
aqcano usturmaska boyorogonon da hikmati bar,
allah aytkan ki, agar boton bilimlarini yazsa dingiz
suwu hatli qara da citmas iydi, qor'anda mon hikmatlar
ni ocon cintiklap yazolmagan - mon aptoraw tuwdirmay-
cigarmay, monnon ocondor ki, 1, artoq zur bula, 2, kirak
tugul conki kisilarga aqol birilgan.
min izlap tapqan dalillar,
"(1.)"dan alup "(14.)"kaca:
(1.)
mondan barakatsizlik izlarga kirak.
..."acat biruwci usluga (hizmat) kursata,
hizmati ocon aqca ala."...onnin hizmati
ocon aqca aluwi barakatli-faydalimi.
alla:h monno tiygan, "diymak"(mondan
kilip ciga ki) mon barakatsiz,...
(5nci dalil da barakatsizlik buyunca.)
"...hizmati ocon aqca ala..."ga
igtibar: mon ali "kisi har hizmati ocon
aqcalata tulaw alirga tiyis" diygan suz tugil,
amma onlay diyuwcilarnin kubisi
("...hizmati ocon aqca ala..." diyuwcilarnin)
"hizmat kursatuwci momkin qadar barliq(barca)
ocraqlarda, har hizmati ocon aqca alsa,
yahsiraq bula" diyp uylay, minninca
(yaki son fikirga("...har hizmati ocon aqca...")
nigizlana, tayana, uzu da sizmayca(sizmastan)).
albatta, mon fikir doros tugil!
monno islarga tirisirga kirak ta tugil,
yagni, har waq-toyak hizmatlarni da aqca
bilan alip barirga. monno islaw momkin
tugil! momkin bulsa da, mon uzunnu uzu
aqlamaz iydi, mon aqca masaqatlari bik
zur bulur iydi, mon kimnin kimga ni caqli
(kupmu) birirga tiyisliginni aqca bilan cutlap
(isaplap) cigarirga tirisuwci gadillikka omtola,
amma on qiyamat konondagi hisapqa
isanmaydir! (yaki "...hisap-ni
bilmaydir(yaki -qa isanmaydir)!" )
...har waq-toyak hizmatlarni da aqca
bilan alip barirga...momkin tugil!... ,yagni,
onlayga kitsa, har aytkan kinas ocon
da, uzu uzu ocon islagan is ocon
da aqca tulaw yunalisi ic mon!
cinlap ta monlarnin barisi da ciringa
citkirilgan ocraqta ...mon uzunnu uzu
aqlamaz iydi, mon aqca masaqatlari bik
zur bulur iydi..., agar monno ahiringa
hatli islap bittirmaska, amma hic yugu
acat biruw hizmatini bulsa da(dagin) aqca
bilan tulaw kirak diygan fikirga iysa
cawap monlay: yuq, on kirak tugil,
"kirak" diyasiz iykan, ni ocon kirak?
gadillik oconmi? yuq on gadil tugil:
ikinci("(2.)")dalilni qaraniz.
barakatli diyp uylaysizmi?
yuq, monnin barakatsiz iykanligi,
gadiyrak, protsentsiz "shema",
"mehanizm"ga qaraganda bik kupka
masaqatlirak, aram-israfliraq iykani
ap-aciq(ayirim-aciq): on protsentlarni
hisaplaw, on kalkulator, hisap
bilan masaqatlanuw, ay sayin barip
tulawlar - onlar barisi da uzlari hic
faydasiz, son hisap giyliminin macburiy
oyraniluwi gina fayda indi, amma on bit
maktapta da oyratila.
"...albatta, mon fikir doros tugil!
monno islarga tirisirga kirak ta tugil,
yagni, har waq-toyak hizmatlarni da aqca
bilan alip barirga....".
"boton aybirni aqca bilan tulaysi" 'diymagan',
a "sssr" zamanonda kirisin ca
aqcano bittirmakci bulgannar,
yagni aqcasoz "kommunizm"
tozomakci bulgannar, sundan son
demokratiya tozorga alongac qizip
kitip boton aybirni aqca bilan yasay
baslawga taba tendentsiya bulgandor
biznin ilda.
(2.)
mondan gadilsizlik izlarga kirak.
ni ocon aqca alip torgan kisi
arttirip tularga tiyis son ali?
aqca birip torgan kisi birmasin iydi!
uzu birgan bit, "diymak", on aqca
onnin uzunga kirak tugil, yaki
on on aqcani uzu qullanuwga
qaraganda(qullanuwdan)
on aqcani tigiga(acat sorawciga)
biruwni faydaliraq diyip uylay
(son isaptan, balki, sawapliraq
diyip uylay, yagni alla:h rizaligi
ocon bira) ,yaki, qay waqitta,
alla:h saqlasin,
on ali on aqcani uzu saqlay da
almazqa momkin, yagni
qaraqlardan qurqirga, ham sonlay
iytip, mon ocraqta, on aqcani
acatka sorap toruwci ali birip
toruwcinin aqcasini saqlay da.
(yagni, "uzu hizmat kursata,
on hizmati ocon aqca alirga,
acatini iyasina(hucasina) kimitip
qaytarirga tiyis" diyip uylarga da
momkin.)
...on ali on aqcani uzu saqlay da
almazqa momkin, yagni
qaraqlardan qurqirga...
yaki monday ocraq:
ajatka birilasi aybir -on jilak,
onnin hujasi onno uzu saqlay almay,
sata da almay, on bozola,
sonlay, on on jilakni ajatka birsa,
on kimgadir hizmat kursata gina
tugil, dorosragi, on uzunin malini
saqlay, tigi kisi onga hizmat kursata,
malini saqlap qala. (jilagini asay da
?songunda (songundan) aqcasunu
qaytara.)
monga ostap 6nci dalil ham 14nci
ham 13nci.
(3.)
mondan gadilsizlik izlarga kirak.
tagun bir gadilsizlik buyunca fikir.
doros tugulluluk. cinbarliqqa turu
kilmaw. [kuz aldinizga kildiriniz]
ayda altun yata diyip. on kimiymi[?].
alla on artamu[?]. yagni min monda
sip-sir yalangac planetanu aytam.
sonda altun awnap yata. onga hic
bir kim timay. on artamu. albatta yuq.
kimirga gina momkin. nicik kimay?.
monlay. molekullaru akrinlap-akrinlap
biran-saran ayurulup tosop-ocop kitalar.
sonlay iytip, aqca algan kisinin aqcasu
artmayinca son koyonca qaluwu bik
tabigiy hal. albatta. yagni on aqca algan
kisinin on aqcanu qullanup aqca islay
almawu (bik tabigiy). on albatta faqat
alla:h tilasa gina aqcasunu arttira alacaq.
(4.)
kimga sadaqa birasi. bankirga isanip bulamu.
barca tor yardam onlar sadaqa, amma
allah rizalugu ocon diygan niyat bilan
birilsaginadir.
acat biruw da sadaqa, cin sadaqa tugul,
ikinci torlo sadaqa, allah rizalugu ocon
diygan niyat bilan birilsaginadir.
sadaqa albatta alla:hu rizalugu ocon
birilirga tiyis, a allanun rizalugunu omot
itir ocon sadaqanu tilasa-nicik birip bulmay
albatta. on faydalu bulurga tiyistir ham gonahsuz
bulurga tiyistir, yagni {gonah isla}r ocon birilmazka.
sadaqanu mohtac kisiga birasi, yagni ac kisiga,
faqiyr kisiga, alla:h yulunda narsadir islaganda
mohtacluqqa ocragan kisiga, yaki yahsi niyat
bilan {ham balki mon sadaqanun faydalu
buluwunu} ham allahnin rizaliginni omot iytip
birasi. sonday kisilar bar - bankir - {alla:h tiygan
kasip - kisidan acat alup onno basqa
kisiga biruw isi} bilan sogollanuwci.
bankirnu da alla:h yulunda islawci diyp aytip
bulamu. yuq. conki islam dininda allah onnun
sogolono {acat birgan ocon tulaw ala torgan bulsa}
ayirim-aciq tiygan. basqa dinda bulsa
iysa. on bankirlar alla rizalugu ocon diygan
niyat bilan islaymi son? ham on bankirnin on
aqcanu kimlarga ninday maqsatlar bilan
acatka birganini tiksirip bittirip bulamu son
- bulmay, ham hazirgi bankirlarni tiksirip
toruwda magna yuq, bilgili ki, onlar soragan
har kisiga acatka aqca biralar, faqat
daimi is haqu barligini talap iytalar, ham mogayin
balki urlaw, ulduruw sikilli zakon bozuwlaru
yuqlugunu talap iytalar, ham uzu tulay almagan
ocraqta bir tularga riza dustunu talap iytalar,
yagni, aqcanu "tilasa kim"ga biralar, yagni
aqca nacar yulga kirip kitarga bik momkin.
sonlay iytip, bankirga acat biruw - sadaqa tugul,
ham gonahtur. ham on bankirnin on aqcani
kimdan algan - onno ham on aqcanun
halalligini bilip bulamu - bulmay. sonlay iytip,
bankirdan aqca alirga da yaramay. on bankirga
aqca biruw on aqcanu uzun bilmagan yulga biruw
ham ondan aqca aluw on uzun bilmagan yuldagu
kisiga bulusuw, yagni monlar birsi da magnali
is tugul, mon gamallarda bir ninday sawap
yuq[ minninca], mon gamalni islagan kisi, yagni,
uzu hic bilmagan cirga aqca bilan bulusucu, on
mon gamali ziyan kildirami, fayda kildirami
iykanligini bilmaz, ham mon gamal "qomarlo"
(azartniy) uyun sikilli bulup ciga.
(5.)
mondan barakatsizlik izlarga kirak.(1nci dalil
da barakatsizlik buyunca.) on bankirlar tozogan
bank binasu ham onda islawci kisilar ham
onda qullanuluwcu hisaplaguclar bik barakatsiz
faydalanula.
ayi(?iya?), onlar bir az aybir islay: kiluwcilarni qabul
iyta, hisaplay, ham mogayin acat sorawcu ham acat
biruwcilarni izlay, lakin: onlar botonlay islamazka
da momkin bulgan isni islay, mogayin, conki mon
hatlik is uzaklastiruw sabapli gina bir binada ciyila,
yagni, mon acat biruw ham acat aluw islarininin
uzaklasuwundan bas tartip onlarnu taraturga da
momkin. kim uylay "mon waqitlica aqca alip toruw
ham birip toruwlarnu uzaklastiruw kirak, conki
barakatli" diyp? mon barakatli tugul, hatta ziyanlu da.
1. conki mas'alanin 4nci dalilda kildirilgan yaqlaru bar:
>on bankirlar alla rizalugu ocon diygan
>niyat bilan islaymi son? ham on bankirnin on
>aqcanu kimlarga ninday maqsatlar bilan
>acatka birganini tiksirip bittirip bulamu son
>- bulmay, ham hazirgi bankirlarni tiksirip
>toruwda magna yuq, bilgili ki, onlar soragan
>har kisiga acatka aqca biralar, faqat
>daimi is haqu barligini talap iytalar, ham mogayin
>balki urlaw, ulduruw sikilli zakon bozuwlaru
>yuqlugunu talap iytalar, ham uzu tulay almagan
>ocraqta bir tularga riza dustunu talap iytalar,
>yagni, aqcanu "tilasa kim"ga biralar, yagni
>aqca nacar yulga kirip kitarga bik momkin.
>sonlay iytip, bankirga acat biruw - sadaqa tugul,
>ham gonahtur. ham on bankirnin on aqcani
>kimdan algan - onno ham on aqcanun
>halalligini bilip bulamu - bulmay. sonlay iytip,...
narsa monga gayipli? uzaklastiruwmi?
cinlap ta uzaklastiruw aqcanu kimdan alganlugunnu
ham kimga birganliginni biluwnu bik qati qiyinlastira.
2. conki momkinlik bar aqca aluw-biruwnu
uzaklastiruw urununga taqdimlarni gina uzaklastirirga,
yagni, gacitka iglan birirga "min falan qadar aqca acatka
alip toror iydim" diyip, ham "min falan qadar aqca acatka
birip toror iydim" diyip.
monday momkinlik bar iykan, mosolman kisinin ziyanluraq
variantnu qullanurga[ ham qullandurturga] haqu yuqtur
alla:h qarsinda.
barakatsizlik bilan baylanisli zakat bilan salum-nalog
turunda da yazmaqcumun >>.
(6.)
2nci dalilga ostap.
skladta awnap yatuwcu tovar.
2nci dalilda monlay diyip yazgan iydim:
>...on ali on aqcani uzu saqlay da
>almazqa momkin, yagni...
>..
>...acatka sorap toruwci ali birip
>toruwcinin aqcasini saqlay da.
>..
>...yaki monday ocraq:
>ajatka birilasi aybir -on jilak,
>onnin hucasi onno uzu saqlay almay,
>sata da almay, on bozola,
>sonlay, on on jilakni ajatka birsa,
>on kimgadir hizmat kursata gina
>tugil, dorosragi, on uzunin malini
>saqlay, tigi kisi onga hizmat kursata,
>malini saqlap qala. (jilagini asay da...
monga ostap misal iytip skladta awnap
yatucu tovarnu da kildirirga bula.
"bir kisi on tovarga mohtac diy".
bir kisi on tovarga mohtac bulsa amma
aqcasunu songaraq tulasa on tovarnu
narsaga kirak issiz yatqizirga, onlay ituw
barakatsizdir bit. sonlay iytip tovarnu acatka
algan kisi uzuna da fayda kildira, kibitciga
da skladta bus urun barliqqa kiluwga sabap
bula. (?sklad ?saqlaw urunu ?mahzan)
(7.)
gadil hizmat haqu.
mon acatka aqca birip torgan-ocon
hizmat haqu alunu allah tiydi.
uylap qaragan ocoraqta mon hizmat
haqunun gadil bulmawu aciqlanacaq.
mon bik cinil ham gadil tugil aqca islaw
isulu iykani kurunacak. basqa torlo hizmatlar
-ocon aqca kisinin nindi da bulsa is-harakat-
uylaw basqarganligi ocon tulala, a mon acatka
aqca birip toruwcu kisilar - "ribaci"lar - {son
aqcanu acatka alup onnun yardaminda
yagni on aqcani qoral iytip faydalanup
islawci cit-butan kisinin uzunun
is-harakat-uylawu bilan islap tapqan hizmat
haqu}nun bir olosono uzlarinin hizmat haqu
diyip cutlaylar(sanay, isaplay, hisaplaylar)
(,ham talap iytip soraylar, aldan uq
sorap quyalar); yagni on ribaci butan kisinin
hizmat haqunu uzunun hizmat haqu diyip
cutlay, yagni, masalan, on bir kisiga bir
ayga acatka aqca birdi "di"(diyip kuz aldinizga
kildiriniz), on kisi cinlap ta on aqcanu
qullana alip-bilip masalan onnun yardaminda
bir {ci mal}-materilal yaki qoral yaki aziq satip
alip bir ay buyu tirisip "tir tugup" isladi "di", har
kono ocon hizmat haqu alip bardi, ham sonundan
tigi acatka algan qoral iytip (bularaq) faydalangan
aqcasini tukmay-cacmay, yagni "tiyinina qadar"
kiri qaytardi "di". yahsiraq anlar ocon mon acat
aqca tugil, a bir qoral, masalan bir korak bulgan
ocoraqnu qaraiq. sonlay iytip mon kisi mon
korakni acatka alip tordo da on korakka hic
ziyan kildirmayinca kiri qaytardi, yagni hic
ninday kuzga kurunmaz kici ziyan da
kildirmadi, ni halinda aldu- son uq halinda
qaytardu, yaki susu acatka algan waqit
(srok, ?moddat) icinda on korak hucasunda
qalgan bulsa nicaqli cirir iydi, son hatli gina
cirigan halda kiri hucasina qaytardi.
nicik indi "ribaci" uzu islamagan hizmatni
uzununku iytip cutlay? yagni tigi waqitlica acat
iytip qoral sorap torgan kisi islagan hizmatni?
on utuz kon, sigizar sagat islasa, 30*8 iki yoz
qiriq sagat islasa, on iki yoz qiriq sagatnin
240*60 minutunun har minutunda faqat uzu gina
isladi, mon acatka qoral birip torucu islamadi.
balki kimdir "amma bit acatka aqca
birip togan 'ribaci' da kupmudur ziyan, qiyinliq
kurdu, onnun susu waqit icinda aqcasizliqtan
momkinliklari kimip tordo, sonlay bulgac onga
mon uzu kurgan qiyinliqlari ocon kompensatsiya
tiyis yagni on mon qiyinliq, ziyanni aqca bilan
qaplaw, tigizlawga haqlu" diyir.
monga cawap monlay: on momkinliklari
kimiyacagindan quruqsa yagni susu bir ay
icinda mon aqcasunu faydalu iytip qullana
alacaq-bilacak amma mon aqcanu butan
kisiga birganligi sabapli on aqcanu faydalana
almayca qaluwundan quruqsa, aqcasunu
birmazka momkinligi bar iydi, 2nci dalildagini
da qara:
>..aqca birip torgan kisi birmasin iydi!
>uzu birgan bit, "diymak", on aqca
>onnin uzunga kirak tugil, yaki
>on on aqcani uzu qullanuwga
>qaraganda(qullanuwdan)
>on aqcani tigiga(acat sorawciga)
>biruwni faydaliraq diyip uylay
>(son isaptan, balki, sawapliraq
>diyip uylay, yagni alla:h rizaligi
>ocon bira) ,yaki..
tagun bolay diyp ta uylap bula:
mon "ribaci" susu acatka aqca sorap
toruwcu susu bir ay icinda susu aqca
yardaminda islagan isni susu "ribaci" uzu
da islay ala iykan, islasin, islasa mon
hizmati ocon hizmat haqu uzununku
bula bit; agar mon "ribaci"nin mon isni
islarga waqutu yuq iykan yaki/yagni halindan
kilmay iykan yaki/yagni mon onnun ocon
qabul iytip bulmazluq is iykan (nepriyemlemiy),
agar on uzu basqa torlo is bilan masgul iykan,
son uzu islagan isi ocon hizmat haqu onnun
uzununku bit.
amma albatta acatka aqca birip toruwcu
da, on aqcanu alup toruwcu da uz tilaklari
bilan uzlari tilagan kisiga allah rizalugu ocon
sadaqa bira alalar, son isaptan mon ikaw
birisi ikincisina da.
mon "ribaciliq" naticasindagi gadil tugul
hizmat haqu turunda uylanuwlar:
"arifmetik progressiya" - uzgarmay torgan tizlik
bilan usus yagni bir uk sannu ostap zuraytu ham
"geometrik p." - arta bara torgan tizlik bilan usuw,
yagni uskan sayin tizrak usuw yagni waqit utkan
sayin tizrak usuw yagni bir uk sanga taqirlap
zuraytu.
monday hizmat haqu ni daracada gadil tugul
son - gadil hizmat haqu bulganda monlay:
islawci bir kon islasa bir sum ala iykan,
iki kon islasa iki sum ala, ming kon islasa
ming sum ala; "ribaci" iysa monlay: uzunun
{bir ming sum} aqcasunu bir ayga birip tora
ham monnun ocon {un sum} ala "di". ondan ari
mon un sumunu ostap {bir ming da un som} birip
tora da monnun ocon {un sum da un tiyin} ala,
ondan son mon qaytarilgan bir min da un
sumuna ostap tulaw iytip ostap qaytarilgan
un sum da un tiyinin ostap {bir min da yigirmi
sum da un tiyin} birip tora, monno bir aydan
ostalgan tulaw bilan {bir min da utoz sum da
utoz tiyin da yozdan bir tiyin} iytip qaytara.
yagni onnun mon aqcasu ay sayin monlay iytip
arta bardu: 1000 - 1010 - 1020 - 1030.
alga taba on onnu monlay arttira ala: 1040 -
1051 - 1061 - 1072 - 1082 - 1093 - 1104 -
1115 - 1126 (12 ay uttu)- 1138 - 1149 -
1160 - 1172 - 1184 - 1196 - 1208 - 1220 -
1232 - 1244 - 1257 - 1269 (tagun 1 yil uttu)-
1282 - 1295 - 1308 - 1321 - 1334 - 1347 -
1361 - 1374 - 1388 - 1402 - 1416 - 1430 (3
yil uttu), mon aqcasu hic tuzmayca arta
bardu, yagni ribaci bir ming sum aqcasunu
qoral iytip faydalandu ham onnun mon qoralu
ay sayun kocaya bardu, gadiy islawcinin
qoralu da islagan sayin kocaya bara alamu
son, islawcinin bir min watlu ilektr dvigatili
bir ay islagandan son bir min da un watluga,
tagun bir ay islagandan sun bir min da yigirmi
watluga aylana alamu son, ala, dvigatelnin
quwatunu artturu awur tugul, amma bit on
dvigatelga tulu quwati bilan islasa quwatu
nicaqlu kubrak, son caqlu kubrak ilektr koco
kirak, yagni bir min watlu dvigatel bir ayda
bir min sumliq ilektr asasa bir min da un
watlu dvigatel bir ayda bir min da un sum
asay, dvigatelnin quwatini arrttiruw cinil
bulsa da onnun islagan isini arttiruw qiyin;
yaki bir kisinin siyiri ay utkan sayin sotono
arttira baramu; yaki on kisi uzu islagan
sayin onnun taninnin ham aqilinnin koco,
aqca kildiruwcanligi artamu.
sonlay iytip mon "ribacu" hic sadaqa
birmayca aqcasunu arttirip ciyip barsa,
tagin bir yildan mon aqcasu {1612 sum da
yigirmi iki tiyin ham tagin bir tiyindan kicirak
aqca} bulacaq. bisinci yildan son 1816 sum,
ondan ari iysa on monlay: 2047 - 2306 -
2599 - 2928 - 3300 (un yil uttu). aqcasu
un yil ilik bir min iydi, mon "ribacu" un
yilda 2300 sum hizmat haqu aldi. a tigi
bir kon islasa bir sum "aqca isla"y torgan
isci mon un yilda yagni {((365+1/4) kon)*10=
(3652 kon)}da atnaga bir kon yal iytsa
{(3652/7)*6=3130 kon} isladi ham 3130 sum
aqca aldu. mon isci tagin un yil utkac boton
islagan aqcasi ciyilip barsa 6260 sum bulacaq,
a "ribaci"ninqi iysa 10892 sum. kimdir indi
mon aqcaga yagni monlay "aqca isla"w
usulunga qiziga baslagandir - qiziqma!, haram
aqca on! yagni gonahlu!.
mon "ribaci"nin aqcasu:
kimdir "nislap on gadiy isci da aqcasunu 'riba'
bilan acatka birip tormay" diyir - onnun monlay
iytmawinga sababi bulurga momkin - masalan,
onnun islagan aqcasu uzunga ham gailasinga
citip kina bara. "nislap son on az gina artip
qalgan aqcasunu 'riba'lu acatka birmay" diyip
sorasa kimdir, cawap monlay: hatta on isci bir az
aqcasina "ribaciliq" bilan sogollana baslasa da
"ribaci" dan kupka kimrak aqca islayacak: on
isci ay sayin un sumunu ribaciliq isina ostap
barsa bir ay islagac artiq 10 sumu bulacaq,
ikinci aydan son 10 sum da 10 tiyin, songa
tagin top isindan 10 sumunu ostap 20 sum da
10 tiyin, formulasu monlay: "A" - bir kondagi
aqcasi bulsa, bir aydan son A*1,01+(10 sum).
yagni yigirmi yildan aqcasi 9892 sum buldu,
tigi "ribaci"ninqi 10982 sum, isci iysa amma on
"ribaci" da mon "isci" sikilli islap ay sayin un
sum ostap barsa 50 yilda mon qadar bayiacaq:
tigi isci "ribaciliq" bilan sogollnamayca gadiy is
bilan gina "aqca isla"sa iysa 50 yildan onnun
aqcasi 15650 sum bulacaq.
iki kisini cagistiruw, birsinin bir sumu bar
iydi, ikincisinin un sumu bar iydi, bir ayga
acatnin bir protsentu qadar tulaw sorap
acatka aqca biruw bilan sogollana
baslaganlar:
mondan anlasila ki, "ribaciliq" bilan sogollana
torgan kisilarnin in basta un sumga iya bulganu
in basta bir sumga iya bulganinga qaraganda un
tapqir kubrak bayiy.
3000 sum aqca tigi "ribacu"ga 1 ayda 30
sum aqca "islap bir"acak. a tigi gadiy isci
iysa 1 ayda 26 sum gina islayacak, conki on
yal iyta. diymak ki, "ribacu"nun 3000 sum aqcasu -
on asamay-icmay, yoqlamay, yal itmay islap
bar aqcasunu alup kilip bira torgan qolga tin,
ham mon "qol" yaqinca 6 yildan son uzu hatli
iki "qol" bulacaq( yagni 6 yilda "bala tudurup
usturup citkiz"a, ham uzu "qartay"may):
albatta mon gadiy kisilar ham gadiy haywanlar
ham gadiy usumluklar hizmati bilan
cagistirganda hic gadil tugul; tabigatta
qagidalar monday tugul. monday "qiyagaz"
(yaki "elektronik") "qol"lar tabigattan, donyadan,
cinbarliqtan ayirilalar, uz hiyaliy donyalarinda
yasay baslaylar ("ribaciliq" qagidalari bilan
islaganda), {cin barliq}tagi, tabigattagi mal-bayluq
yaqinca son koyonca qala, yagni
uzgarmay-artmay, a mon "iscan ham urcucan
qol"lar yagni "ribaci" aqcalaru uskan sayun tizrak
usalar yagni artqan sayin qizuwraq artalar yagni
"urci"ylar - mon narsa - mon "inflatsiya" yagni:
cin donyadagu mal( satup alip bula torgan) hic
artmagan waqitta "ribaci" aqcalaru haman
"bik niq tilak bilan" urcurga tilay, amma
onlar cin mal-molkatka turu kilgan halda urciy
almaylar, onlarnin artuw tizligi cin mal-molkatnin
artu tizligindan kupka artuq, mondan ciga ki,
onlarga bir gina yul qala - urcularini dawam
iytarga amma "cin donyada tugul" yagni cin
donyadan ayirilirga; {barca "ribaci" aqcalari} artqan
sayin {son qadar uk kup cin mal}ga iya bulurga
tilay amma cin mal, cin donya mon yalganci
aqcaga turu kilirga tilamay, cin donya mon
yalganci aqcaga turu kilmay baslay: mon
"ribaci" aqcasinga uzunnu birmay, onnu "sanga
suq"may-sanlamay baslay ham onga almaS
butan torlo aqca izlay; barca "ribaci" aqcalarinin
"haliq sanu" artacaq amma onlar barisi birga
haman da son uq ilikkigi mallaringa turu kilacak,
sonlay iytip onlarnin har bir bortogo ("sartlu
biramlig"i) ocsozlanacaq-bayasizlanacak-{qiymmat
tugul}lanacak-kicigayacak; amma "ribaci" aqcalaru
tiz gina urcudan tuqtamay, cin donya da onnun
sayin on aqcalarni nigraq "sanga suq"mayacaq -
mon - "inflatsiya"; isitkaningiz bardir monday suznu:
"inflyatsiya bankka salgan aqcamnin ususunu asap
bittira", albatta donya-tabigat mon kakri-{doros tugul}
qagidani turularga tirisuwci iytip yasalgan; on ali
gina kildirgan suzdan cigip ali kimnindir monlay
diyp uylawu da momkin(bar): "kredit birgan ocon
protsentli tulaw inflatsiyani tigizlar ocon kirak." diyip!.
>...ham gadiy usumluklar hizmati bilan
>cagistirganda hic gadil tugul; tabigatta
>qagidalar monday tugul. monday "qiyagaz"
>(yaki "elektronik") "qol"lar tabigattan, donyadan,
>cinbarliqtan ayirilalar...
>...onlarnin har bir bortogo ... ocsozlanacaq-...;
>amma "ribaci" aqcalaru tiz gina urcudan tuqtamay,
>cin donya da onnun sayin on aqcalarni nigraq
>"sanga suq"mayacaq - mon - "inflatsiya"...
albatta kickina gina {acat kulamindan protsent oloso
iytip hisaplala torgan tulaw} da yagni 0.01% bulsa
da on doros tugul ham tabigatka ham kisilarga allah
birgan qagiydalardan ayiruluw. kickina gina protsentlu
artuw da "geometrik progressiya"ga kildira.
>...amma "ribaci" aqcalaru tiz gina urcudan tuqtamay...
onlar tuqtay almay, ham protsent kickinarak bulsa
mon tuqtaw qiyinraqtir-da(qiyinraq-tadir) ali balki,
uylamadim, sonlay toyola. a mon darislikta iysa
0%lu ya 1,5%lu "minimal" tulawlu acat turunda
narsa aytilgan (urusca): >>;
"riba" aqcalarunga urcurga tagin
bir {doros tugul} yul bar: {"protsent", yagni "acat
ocon on acatnin bir ni qadar protsenti qadar tulaw",
yagni {"riba" hizmat haqu}}nu {{normal, doros,
cinbarliqqa turu kila torgan} aqca yaki cinbarliqtagi
mal} rawisinda tulaysi tugil, yagni acat alup
toruwcu acatini cin mal ya "ribasiz" aqca bilan
qaytara, a "ribaci"nin "ribacil" hizmat haqunu cin
aqca, cin mal ya cin hizmat bilan qaytarmay,
a {donyadan ayirilgan}-hiyaliy-virtual yaki satip-
qullanup-{iyasi bul}up bulmay torgan aybir bilan
qaytara, albatta mon yul da hic doros tugul, conki
bir kisinin da onday aybirni tularga-birirga haqu yuq,
conki on onnun iyasi-hucasi tugul, yagni masalan
qoyasnu, sannarnu, geometrik figuralarnu, "buy
citmas" yagni barip citip bulmay torgan bik
yiraqtagi planetadagi cirni satarga haqu yuq,
(suz unayindan, bir aybirga iya (?bir aybirnin iyasi)
buluw on albatta on aybirga allah rohsat iytkan
qadar is-harakat-gamal-uzgartuwlar yasarga
hoquq diygan suz[dur]; ham on aybirni satuw -
son hoquqlarnu butan kisiga tapsiruw diygan
suzdur, yagni on kisi bilan onnun uzunun
nindaydir hoquqlaru bilan almasuw; ham albatta
mon iki satisuwcinin mon satuw-aluwnu islarga
hoququ bulmasqa momkin. >>.)
albatta, allah birsa, mon "sutka"-sayartuw
ocon allahnin cazasini alirga turu kilacak.
mon yul sundan basimga kilgandir ki,
min isitkan iydim ayda iymis("sonlay
soylaylar, amma isanip citip bulmay") cir
"ucastok"-"kisarlik"larini satalar - mon
aynu satuwlar da son "ribaci"liq ham ostap
aqca bastiruwlarnin naticasidir.
"inflyatsiya" yagni "aqcanun ocsozlanuwu"
bulmasa ham qaysi bir kisilar "ribaciliq" bilan
sogollansa ham qaysi bir kisilar "ribaciliq" bilan
sogollanmasa nicik bulur iydi:
donyada barca haliqqa 1000000 biramlik
mal satila "di", yagni satip alirga taqdim iytila;
mon mal donyanun barca malu "di"; nindidir
malga satip aluwdan basqa(butan) iya buluw
yulu yuq "di"; mon barca haliqta basta aqca-mal
botonlay yuq "di"; hazir monlar son malni tabirga
("mal tab"uw) totondolar "di", yagni kasip-biznes
bilan sogollanirga, yagni yasaw-tozuw-iltuw-mazar
bilan sogollanirga, hizmat haqu barabarina;
ham son islap tapqan aqcalarina tigi in basta
1000000 biramlik bulgan malni satip alirga,
balki "privatizatsiya"larga totondolar "di";
"ribaci"larnin bayligi "geometrik progressiya"
bulup usacak, a "ribaci tugul"larninki "arifmetik
progressiya" bilan, sonlay iytip, mon "ribaci"lar
barca malnin "kupculuk" oloson satip alacaqlar;
monday mal, qabatlap aytim, biznin mon cin
donyada haram; misal ocon barca kisilar 10 kisi
"di", onlarnin ikisi gina "ribaci" di, on iki "ribaci"nin
birsi ayina acatnin 1%inni tulata "di", ikincisi
0.5%inni "di". mon ribacilar ikisi da ayina 10
sum tulala torgan ista da islaylar di, qalgan
8 kisinin 1si ayina 9 sum, birsi 12 sum,
qalgan 6 kisi 10sar sum ala "di". tagun monlar
barca alis-birislarni ay ahirinda gina yasay "di",
yagni ayliq hizmat haqlarunu ay ahirinda gina
alalar "di", "ribaci"lar acatni ay ahirinda birip
ikinci ay ahirinda qaytaralar "di". tagun: ribacilardan
acatka aqca sorap toruwcu harwaqit tabila "di",
ham onlar harwaqit aqcalarini tulawu bilan qaytarip
biralar "di". mon barca haliq yagni 10 kisi barca
malni hic sadaqa birmayca satip alip bitirgac
onlarnin qaysisinin kupmu malu bulacaq:
.
monda ali "ribacu"lar tigi "gadiy" iscilardan acatni
arttirtip qaytarip bayimadu, onlay bulsa monlay:
. allah monno tilamay -
on acattagi aqcanun artuwunu tiydi, (10.) da monga baylanisli.
mon "skript" programda monlay cutlanildi:
acat son hatli gina birila ki, aluwcunun kupmu aqcasu bar,
"ribacu" da bulgan qadar aqcasunu gina bira ala,
acatka aqca alip toruwcular basta "0,5%lu" ribacudan soraylar,
onnunqu bitsa gina "1%li" ribacudan.
allah qaybir kisini daracalirak iytkan, onday ayat bar bugay,
balki "on qaybir kisini bayiraq iytti" diygan ayat ta bardur,
allah albatta uzu daracalar bira ham uzu mon daracalarni
ciklay da, ham albatta bayluq biruwnu ham basqa
momkinliklar biruwnu ciklay: on acatni arttirtip qaytaruwnu
tiydi, urlawnu tiydi, ham basqalrnu. kim ki qor'anga isanmay,
amma donyaga isana ham torlo ekonomik ham politik
fikirlar fikirlay yaki balki masalan bir torlo sotsializm ya
kapitalizm ya demokratiya sikilli ideyalar bilan qiziqsinuw
bilan donya turunda fikirlay, yaki kim haywanlar
donyasunu kuzatup yaki uqup oyranip fikirlay,
fikirlawcilar ham biluwcilar ocon allah donyanu dalil iytip
kildira.
ayi, allah qaybir kisini bayuraq qilgandur, amma mon
uylap cigarilgan misallardagi hatlik tuguldur bit indi!
a biznin hazirgi donyada iysa mon misallardaguga
ohsagan hallar bar, ali bir konno televizordan sondayraq
sanlar kildirganlar iydi ki, imis, rossiyadagi {70 tirasi}% bayluq
{10 tirasi}% kisinin qulunda tuplangan.
>...yal iyta. diymak ki, "ribacu"nun 3000 sum aqcasu -
>on asamay-icmay, yoqlamay, yal itmay islap
>bar aqcasunu alup kilip bira torgan qolga tin,
>ham mon "qol" yaqinca 6 yildan son uzu hatli
>iki "qol" bulacaq( yagni 6 yilda "bala tudurup
>usturup citkiz"a, ham uzu "qartay"may)...
albatta aqca bilan cin kisi tin tugil.
aqca on faqat yardamci waziyfani gina basqara.
aqca {signal biru}-{habar iytuw} isini basqaradir.
kim bila narsa on aqca?.
albatta allahu tagala bila onno.
mon 7nci dalilga baylanisli
"ribaculuq" turunda bir fikir:
mon radiotehnika bilimindagi "parazit kiri
baylanis-ta'sir" ic, ham "unay kiri baylanis"!
ham tagun bir atama >>↓.
(8.)
korak.
bir kisi ikinci bir kisiga korak birip
tordo di(diyip kuz aldinizga kildiriniz).
tigi kisi on korak bilan baqcasindan
barangi qazip ala "di".
ondan ari(andari, ondan son)
on mon korakni hucasinga qaytara.
mon korak acatka alip torolgan.
amma on korak ninday halinda
alindi, son uq halinda qaytarilmay,
kupmudur bir az tuzganraq halda,
yagni hucasinda tik kina qullanilmayinca
yatsa tuzuwu bilan cagistirganda(
,yagni akrin gina kugaru-ciruw).
mondan ciga ki ("dimak")
on tuzganluqnu kompensatsiyalaw
(ostap( yaki kimitip) tigizlaw)nu
acat protsentu diyp cutlamasqa da
bula bulup kilip ciga, amma mon
kompensatsiyani nicik cutlap bula
son, yagni korak sabinin bik kickina
(mikro) tuzganliqlarunu(, ham koraknin
timir olosonon da); mon kompensatsiyalaw
bik kickina aqca bulup ciga ham agar
mon korakni birip torgan ocon
kup aqca soralsa on "acat protsentu"
(acat ocon "protsent", acat algan
ocon tulaw) bulup ciga, minninca;
mon koraknin tik togandagiga qaraganda
qullanilgandagi artigraq tuzuwu son
qadar kickina bulurga momkin ki,
hatta onnun bahasi {"son bahani
kompensatsiyalaim" diyip aqca
tulagandagi masaqatlarnin bahasi}dan
kimrak buluwu momkin(yagni
tulaganda monlar masaqtali: aqcani
ciyuw, alip cigu, picraq aqca bilan qulnun
picranuwu, ham mon ocraqta on bahani
hisaplap cigarirga da kirak ali). ham
mon ali gina aytkannarimnin magnasi
da bita, monno iska tosorgac: on koraknin
hucasu-bit on korakni acatka nindi niyat
bilan birdi - allah rizalugu-ocon birdi, mon
sadaqa, ham indi uzunda {bari bir} tik yatasu
koraknin bir az tuzganligini-da aqca iytip kiri
qaytart-masa {alla rizaligi-ocon} albatta monoso
da sadaqa bulacaq.
(9.)
7nci sikilli. gadil hizmat haqu.
kinolarda, ham adabiyattadir da albatta
sonday giybara-aytim yagni totroqlo suz kisagi -
"ustoycivoye slovosocetaniye"
bar: "jit na protsenti" yagni "protsent hisabunga
yasaw" yagni {bankka acatka salgan artup toruwcu
aqcanu az-azlap qaytarup yasaw ocon citarlik
yagni "gadiy" iscinin hizmat haqu bulurday aqca
ciga torgan bulsa, islamay ca son aqca bilan gina
yasaw}.
monday aybir momkin bulurga tiyis bulup ciga
"ribacu"lar fikirin ca. amma cin donyada inflyatsiya
monno azrak doroslokka qaytara ham min
isanam ki, allah qolu donya monno doroslatip
bittirirga tirisa.
>monday aybir momkin bulurga tiyis bulup ciga
>"ribacu"lar fikirin ca.
amma kup kisi sonlay uylaydur ki, on "acat haqunga
yasaw" kurunusu gap-gadil tugul. ham monnun sayir
iykani da yagni tabigiy-gadatiy tugul iykani kurunup
tora, tabigatka ham donyaga isanuwcilar ham onlar
turunda fikirlawcilar ham biluwcilar ocon onlarda
allah suzu qor'an kitabunga dalillar bar.
aqca kildirip toruwcu acatka birilgan bayluq hisabinga
uzunun tormoson isanicli iytuw tilagi bulsa on
hiyaliy tilak, tormosqa asmaz tilak, fantaziya;
allahnun asatacagunga yaki mohtacluqlarnu nigmatlari
bilan bittiracaginga isanmawdan;
uzunnu butan kisiga qaraganda mohimrak
ham saqlarga kiraklirak diyp uylawdur balki.
3nci dalilni qara, tabiygatta har can iyasi uzunun rizigi
turunda kupmudur daracada qurqup tora, ham uzu
anlagan qadarinca allahtan omot iyta ham allahqa
sokor iyta, fikirlay biluwcu kisi da qurqa, ham fikirlay
da, amma on riziginin bulup toruwunu allahtan omot
iytirga tiyis, acat haqunnun isanicli riziq ciganagi
buluwunu tilaw iysa doroslokka turu kilmay, agar
bir kisi acat haqunnun uzunga basqa kisilarninkinga
ham basqa can iyalarininkinga qaraganda isanicliraq
riziq ciganagi buluwunu tilay iykan, monday hal sayir
ham hiyaliy ham doroslokka turu kilmay; 3nci dalilni
qara, acat aluwcunun algan aqcasu allah tilasa gina
artacaq, ham bilgisiz ki, allah tilasa on kimirga da
momkin ham sonlay bulgac albatta "acatni qullanip,
yaki basqa yul bilan aqca islap onnu arttirip
qaytaram" diyp uylaw doros tugul, allah monlay
acatni arttirtip qaytartuwnu tiydi ham "allah tilasa"
diyp uylaysudur, qor'andagi 68nci "nun", ikinci
torlo "qalam" surasinin 17nci, 18nci ayatlari bar,
yagni "allah tilasa mon acatni nicaqlu aldum son
caqlu qaytartip birirmin" diyp uylarga kirak.
(10.)
doroslokka turu kilmaw.
acatni arttirip qaytaruw urusca
"rost" diyp ta
atala, yagni usuw, yagni "ribacu"-"rostovscik"
nun aqcasu acatta yatqanda usa.
amma on uskan olosno ribacuga
tulaw doros tugul, a "ribacular"
ham onlardan acat aluwcular
sonlay iyta.
misal ocon, acatka birilgan saruq
acatta yatqanda usa.
amma on bit onda usa,
rubacuda tugul!
urun mohim aybir >>.
masalan, ribacuda kotuluk az,
saruqqa pican kirak, a ribacudagu
pican taptalup bitkan.
saruqnun onno acatka aluwcuda uskan
qadar ususu onnun uz kotuluguga,
uz olosonga tiygan nigmat.
(11.)
tagun bir fikir:,
monlay uylarga bula ki,
"on acat biruw-aluw qagiydalari boton kisi
ocon da bir tigiz bulgac, mon gadil indi.",
amma bit "acat+%" kilacak buwunnar ocon
tigiz tugul!, yagni son hatli zur, 7nci dalildan
qaray alasun ni caqlu zur iykanini, son hatli
zur bayluq ayurmasu mon kisilarnin balalarunga
wasiyat bulup qala.
(12.)
sonday fikir da kildi ali,
tigi 7nci dalil↑dagi
hal bit on aqcasozloq,
a aqca on bir yardamci instrument,
qoral sikilli, a mon "riba" bilan
hallar kolko halga kilip citirga
momkin! boton aqca az kisiga
ciyilip bita da, qalgan kup kisiga
satuw-aluw islari basqarorga aqcalaro
da qalmay! albatta onlar aqca urununga
basqa aybir qullana baslayacaq,
yaki "barter" - aqcasoz gina aybir
almastoracaq! yaki botonlay
ocsozlo "tiyin" aqcalarno
aqca iytip qullana baslayacaq,
mon indi son inflatsiya.
ham aytasi kila ki,
mon min uylagan fikirlarni
ekonomika buyun ca uqugan
kisi da uylamasqa bik momkin ic,
onlarga onda,
maslan "k.g.f.e.i." da ya
"k.g.u."non ya "k.g.s.h.a."da
mosolman qanunnarono
oyratmaylar bit, a "samostoyatelno"-
uqutucu kursatuwundan basqa, ham
kitap kursatuwundan basqa mon
fikirlarni izlap tabar ocon
allahnon tilawo kirak ham
nindaydir "olimpiyadniy"
"zadacka"larnon cawabono izlaw
ostalogo kiraktir, yagni maktapta
oyratmay torgan mas'ala-sorawlar
bula "olimpiyada" yaroslaronda.
songa kura min on "v.u.z."larno
yaratmaym, har halda, "v.u.z."da
uqumay ca kisi hic siksiz oyonda
gina da oyranirga bik momkin,
a on "v.u.z." sistemaso "uzlugundan"-
"samostoyatelno" oyranuw momkinligini
"priznavat" iytmay- "bar" diyp cutlamay,
mon gadilsizlik albatta >>.
allahqa isanuw songa kura kirak ki,
allahnon tilagi bilan alla narsalar
bula alganlogono qabul iytar ocon,
masalan, allah tilasa, kisi oyonda
da oyrana ala, allah tilasa, universitetta
da oyrana almay.
ham mon acat ocon aqca sorarga
yaramawdan tagon bir aybir ciga
bit ali: fatirga kirtuwno fatirno
acatka biruw diyp sanap bula,
sonlay bulgac, fatir ocon ay sayon
tulaw soraw doros bulmay bulup ciga,
amma sik>>,
a bir yul bar ki, fatirni
waqotloca bir ni qadar malga
almastororga, masalan bir siyirga,
mon gadil ic indi, siyir da fatir
hucasonga sot bira, "dohod" kiltira,
allah birsa,
fatirno alop torowcoga da fatirdan fayda,
allah birsa,
amma
fatirno waqotlo ca malga alostorow
indi acat bulmayacaq, suz unayindan aytirga
kirak, "nur" surasinda bugay, allahu tagala
bus yort bilan qullanip ciguwno rohsat iytkan,
ham
aytirga kirak,
minnin biluwum ca, waqotloca mal alostororga
allahu tagala tiymagan, har halda, turudan-turu,
a sawdani rohsat iytkan,
amma mina waqotlo ca alostorganda
fatir bayasi bik zur baya bulurga momkin,
bir qaraganda, ikinci qaraganda, on mal
fatirdan ciqqac kiri qayta bit, yagni masalan
fatir hucaso sonday uq bir siyir qaytarop bira,
a fatirno botonlay aluw bayasinga qaraganda
waqotloca alganda tubanrak bayaga da
kilisirga yaray mo iykan?.
"kvartirano arendaga biruw da 'riba' bulup ciga
bit ali. kvartirano waqotloca bir milikka alostorop
sonondan kiri alistiuw iysa doros."
ham
albatta indi, aktsiyaga alostorop bula, aktsiyaga
iya buluw son aktsiyanin zavot-fabrikasonga iya buluw
bit indi ul."fatirni
waqotloca bir ni qadar malga
almastororga, masalan bir siyirga" diygan iydim,
fatir biruwco gadatta sahar kisisi bulup, onga siyir kirak
bulmay, onga siyir fermasonon aktsiyasini birip tororga
bula waqotlo ca.
>2007aprel20:amma minga aktsiya bir az sayir da toyola.
"fondoviy rinok" ta aktsiyalarni alop-satop aqca islaw
nicik aqca kildira? yagni aytalar bit, "bayalar quwoq sikilli
qabara da sartlay." diyp, cinlap ta sonlay bulsa on alop-satow,
sovet zamanonda "spekulantlar" diyp atap sugulgan sikilli,
nacar, faydasoz narsa iykan mi ni? amma formal yaqtan monda
gonah kurunmay. ham on alop-satarlar saylaw isi basqaralar.
(a sovet zamanondago "spekulant"lar -sawdagarlar tovarno
bir urundan ikinci urunga, satop alowcoga yaqonraq alop
kilalar, ham satowcoloq isini islap ciratno kimitalar.)
monno az waqotqa algan kisi on
predpriyatiye-sanagat-sirkat-firma-zavod bilan idara da
iytmaydir indi, kirim aqcasono da almaydor. yagni huca kisi
idara iytmasa, huca mo son on?<
(13.)
monosono yazop, maqalaga tagon bir dalil ostap
uturgan caq - 13nci dekabr miladiy 2006nci yilnin.
ham tagon bir bik gadiy dalil bar iykan bit!
"aqca.htm"ga yazdom:
aqca - onnon hucasonon uzunga nigmatlar
alop qullanorga ya basqa kisiga birirga ya
onnon yardaminda bir tozolos-mazar oyostororga
haqo barlogono kursata torgan simvol-bilgi,
amma, indi aytkanim ca on onno allahu tagala
rizalogon omot itarlik iytip qullanirga tiyis,
allahu tagala qarsonda, har halda, agar on
allahqa ham ahiratka isana iykan.
sonlay bulgac,
anlasila ki,
on nigmatlarni qullanuw, masalan, kibittagi
tamli riziqlarno asaw haqo kisiga nindiy da
bulsa faydalo ham balki qiyin is islagano
ocon kompensatsiya kibik iytip birila, ham
gadillik ocon qiyinraq isni islagan ocon ya
kubrak islagan ya faydaloraq isni islagan ocon
ya qurqonocraqno, kubrak nigmatka iya buluw
hoquqo birila, kimrak islagan ocon kimrak,
isni islawco bilan yallawco aldan isnin haqono
soylasalar, rizalasalar, ham yallawco islawcoga
uzundago nigmatlarni bira ya iysa son nigmatlarni
kibittan alorga hago barlogono kursata torgan bilgi,
"bilet" bira, sonlay "bilet" diyp atala da indi on
rossiyada, yagni aqca.
sonlay bulgac,
anlasila ki,
biletno waqotloca acatka birip torgan kisi
bir narsa da islamay, ham onga bir ninday
kompensatsiya birirga rizalasop kilisuw da
doros tugul, har halda, kimnin da bulsa sigi
bar iykan, allahu tagala monno qat-qat aytkan
paygambarlar asa.
(14.)
2nci dalilga ostap.
"arttirip tularga tiyis son ali?
aqca birip torgan kisi birmasin iydi!
uzu birgan bit, "diymak", on aqca
onnin uzunga kirak tugil, yaki"
diyp
yazgan iydim.
on on aqcano uzu qullana almay,
on aqcano, on qadar malno uzu iskarta
almay. {hizmat haqo-is haqo} iysa
onga tir tugup, muskul kocono qullanop
islagani ocon gina tulanirga tiyis.
onnon malo allahu tagalaninki,
ham allahu tagala on kisiga son uz malonomo,
basqa kisinin malonomo iskartip islagani
ocon gina mal tularga rohsat iyta;
a onnon malono butan kisi iskartsa,
iskartkan ocon on kisiga gina mal tularga
rohsat iyta, a mal hucasonga onnon ocon
bir narsa da tulalirga tiyis tugul albatta! aqolga
da anlasila ic indi mon! ali tigi yalco
onnon malono iskartip ta bira, sonnon
ocon songa ostap ali on mal hucasonga
mal da tularga tiyismi ni?!!! yuq albatta!
protsentsoz acat buyunca bir asarga
"tap bul"dom ali, sizga da kiltirirmin.
mina: money.rar, 40kb.
"islam banklaro" diyp atalowco banklar
protsent urununga zavod-fabrik-kasip
"dohod"-kiriminga, yagni son acat yardaminda
oyostorolgan kasipnin kiriminga iya bula
iykan, albatta mon doros tugul, har halda,
botonlayga yagni waqot bilan ciklamay ca
kirimga iya bulup qalsa; a mina son acat
kupmo waqotqa alongan, son waqot dawamondago
kirimnarnin bir olosono, oyostorolgan kasip islay
baslagandan son, tularga rizalasu rohsattir balki,
amma mon indi acat bulmayacaq, waqotloca bir mal
bilan ikinci malno alostorow bulacaq, yagni
waqotlo ca satow yagni satop bilgili waqottan
son kiri satop alorga kilisuw; kirimga
iya buluw son kasipka huca buluw bilan tin
ic indi on, yagni acat ocon son kasipnin malo
bilan tulalgan bulup ciga.
13nci dalil aldonda fatirno waqotloca siyir
aktsiyasinga alostorow turunda yazgan urunno
uqo. waqotlo ca alostorow tiyilmagan bugay.
18nci dekabir, 2006:
ham tagon bir mas'ala.
bir malay aytkan iydi
"konki-'timir ayaq'no prokatqa
biruw da sinnin aytuwon buyun ca
haram bulup ciga bit." diygan magnada,
iya, sonlay son. nicik oyostororga
momkin iykan son monno?
in gadiyi - irikli-dobrovolniy tulaw
konki prokatono oyostorowcoga,
yagni kim tilay son sadaqa bira,
kim tularga tilamay on busqa suwa.
ikinci usul- konki bayasini onnon
bilan suwop onno tuzduruwcolar arasonda
gadil iytip buluw-taratow. monno
nicik islarga? gap-gadil iytuw
momkin tuguldur. konkinon tuzuw
waqoto bilgili bulsa, bayasini, qaldoq
bayasindan basqa, son waqotqa
bulup bir sagat tuzduruwnon bayasini tabop
bulador balki.
sonlay iytip mon konki bayasinin olosono
tulaw bilan onno waqotloca algan ocon tulaw
ikisi bir uk bulup ciga tugulmo? balki konkino
prokatka algan ocon tulaw rohsat istir,
ham sonlay uq fatir ocon tulaw da?, lakin
fatir ocon tulaw bilan konki ocon tulaw doros
bulurga tiyistir, tuzdurgan caqlo gina?.
ham sonlay uq monda konki bilan
aqcanon ayormaso acoq kuruna:
aqca tuzmay.
amma dorosrago "azrak tuza" dor,
conki bit inflatsiya baro bir bardor on, inflatsiya
bulmasa da, allah tilasa.
sonlay
iytip,
ilik fatir turunda yazganom↑ga
sigim barloqqa kildi,
amma sonlay da,
konkinon tuzgano
ocon gap-gadil tulaw momkin tugul,
allah birsa,
ham mon tulawno irikli sadaqa iytip
yasarga momkinlik bardor balki,
allah birsa.
"ham sonlay uq monda konki bilan
aqcanon ayormaso acoq kuruna:
aqca tuzmay."
diygan iydim.
tagon fikir: cimis ta bit yana unusnonqo,
svejiy-taza qaytarop birilsa, tuzmagan bulup
ciga, ham televizor, korak, kiyim sikilli
tovar da or-yanaso qaytarop birilsa,
tuzmagan bulup ciga;
sonlay iytip, balki,
sonday kamil qaytarolgan acat,
yaki bik az ayorma bilan, bik az tuzgan halda
qaytarolgan acat ocon gina tulaw tiyilgandor,
a mina yana, siyfatlo tovar alop onnon ocon
bozoq tovar qaytarow acatni qaytarop bitirmaw
bula ic indi on.
konkida suwgan ocon tulawnon
tagon bir yulu bar:
onno suwuwcoga satow,
bilgili bir bayaga rizalasop,
ham ondan son, on suwgan
kisi, tilasa ham sata alsa, konkini
kiri son uq kisiga ya basqa kisiga
sata ala, albatta, iskirak konkinon
bayasi ocsozraq; aytirga kirak,
iski tovarno "yana" diyp aldalap
satarga yaramay, qor'anda
aytilgan, "mutaffifin"-"kimituwcilar"
surasinda bugay.
"ham sonlay uq monda konki bilan
aqcanon ayormaso acoq kuruna:
aqca tuzmay."
"a mina yana, siyfatlo tovar alop onnon ocon
bozoq tovar qaytarow acatni qaytarop bitirmaw
bula ic indi on."
"cimis ta bit yana unusnonqo,
svejiy-taza qaytarop birilsa, tuzmagan bulup
ciga, ham televizor, korak, kiyim sikilli
tovar da or-yanaso qaytarop birilsa,
tuzmagan bulup ciga;"
diyiplar yazgan iydim.
a kisinin hizmat haqo nicik?,
onno da bit bir nafis ikinci nafiska
yagni bir can ikinci canga uzunun
gawdasini waqotloca birip tora
diyp cutlarga bula, yagni iska
yallanowno, yallawco can-nafs
bit narsa islarga amr iyta yallanuwco
canga gawdasi-tani bilan, aqolo-miyi bilan,
narsa islarga iykanini, ham mon yallangan
waqotta yallangan iscinin, min uylaym,
tani bir ni qadar ara-qartaya-iskira-tuza, sonlay
iytip, islap bittirgac, onnon gawdaso
uz islarini islar ocon indi argan ham
tamago acqan halda qayta, songa kura
onga kompensatsiya tulala, uzlari
soylaskan-rizalasqan-kiliskan ca.
a indi kisi yallanop aqca islawga
qaraganda uz islari bilan sogollanowno
faydaloraq diyp uylasa on albatta yallanmay
yaki sadaqa iytip islay, bulusa.
"{hizmat haqo-is haqo} iysa
onga tir tugup, muskul kocono qullanop
islagani ocon gina tulanirga tiyis.
onnon malo allahu tagalaninki,
ham allahu tagala on kisiga son uz malonomo,
basqa kisinin malonomo iskartip islagani
ocon gina mal tularga rohsat iyta;
a onnon malono butan kisi iskartsa,
iskartkan ocon on kisiga gina mal tularga
rohsat iyta, a mal hucasonga onnon ocon
bir narsa da tulalirga tiyis tugul albatta! aqolga
da anlasila ic indi mon! ali tigi yalco
onnon malono iskartip ta bira, sonnon
ocon songa ostap ali on mal hucasonga
mal da tularga tiyismi ni?!!! yuq albatta!"
diyp yazgan iydim,
islamda mal kisinin uzununku tugul,
sssr zamanonda da malnon bik kubusu
kisinin uzununku bulmagan, son yago bilan
ohsasloqlaro bar, amma sssr zamanondago
"mal hokumatninki" diygan fikir hata [diyp uylaym] conki
bit mal allahu tagalaninki; a sssr zamanonda
onoso ofitsiyal fikirda kiri qagolgan.
sonlay uq revolutsiya waqotonda son riba bilan
bayogan baylarno talaw da islamdago 'ribaconon
baslap cibargandagi malondan basqa riba bilan
ciygan bar ca malo faqiyrlarga, mohtaclarga sadaqa
iytip taratolorga tiyis.' diygan hokom bilan ohsas,
lakin 'revolutsiya waqotonda halal bayloq ta tartop
alolgan.' diyalar, min onga isanam, ham sssr
zamanonda protsentlo acat biruw da dawam iytilgan,
tiyilmagan. kickina gina protsentno "yaray." diyp
uylagannar, 1%no.
amma
kursatim ali,
nicik 1 sum bilan baslap cibargan 1 ayga 0.01% lo riba
1 ayga 1000sumlo hizmat haqono uzup kitarga momkin:
bilgili ki, "geometrik progressiya"-tapqorlawlo usus
"arifmetik progressiya"-ostawlo ususno har waqot
quwop citip uzup kita.
televizordan
soylagannar iydi ki,
imis bir kisilarnin bir bankka utuz
tiyinnari tulalmay ca onotolop qalgan da,
tigi bank onno un min sumga hatli 'us'tirgan,
ham tulatkan bugay,
19nci dekabir 2006nci yilnin, "vesti", "rtr".
amma balki monday gonahlarno soylarga,
taratorga yaramaydor, sonday magnali hadis
isitkan iydim.
