armiya macburiy bulurga tiyis tugul,
har halda {qor'andan sonlay kilip ciqqanga,
(har halda minnin uylawum ca kilip ciga,)
mosolman fikiri sonlay bulurga tiyis,};
macburiylik— zolom, yagni,
onnun macburiyligi, tagun bir torlo aytkanda,
macburiylatuw, macburiylap armiyaga cibaruw.
yagniy koclaw, yagniy suguw,
baylaw, h. b. s. ,
albatta haqsuz koclaw turunda aytam.
amma ...
...
"armiya salamatlikni nigita" diygan suz
doroslokka turu kilip bitmay.
on baru tik organizmni zurraq fizik
"nagruzka"-yoklarga gadatlandira.
amma nindaydir konkret kisi
ocon faydalu bulurga momkin.
...
biznin ildagi armiyanin macburiyligini
bittiruw doros yunalis, allahqa sokor,
ham biznin ildagi armiyanin waqutunu
qisqartuw da doros yunalis, allahqa sokor,
amma 12 ay da ali artuq ozaq waqut!
kisinin hatunu, balalaru, anisi bilan atisi,
duslaru, kursularu, tugannaru, tugan
yago tabiygati turunda uylaw yuq!,
faqat awuru anisi bulgan
kisini gina armiyaga almaylar.
"nislap biznin ilda yigitlar oylanmay?"
diygan suz hazirgi zamanda, 2006nci yilda,
bik-bik yis aytila, yazula, televizordan da,
gacitta da, "haluq sanu kimay" diyp
borcoluwcu yazmalarda, dalil kiltirip tormaym
indi, hazirgi zaman kisisi internettan
yaki kitaphanadan uzu izlap taba alur,
kiltirsam, monda,
ham son uq waqutta
son uq gacitlarda "yorgan" qiz bilan yigitnin
armiyadan son ayirilisuwu turunda
"yilaq" yazmalar da bik-bik kup, uz soraw-
laronga uzlari uk cawap biralar,
ham albatta araqu icip yoroganga da,
ham birinci ciratta dinnari yagni tormos iytuw
rawisi, donyaga qaraslaro doros bulmaganga da.
"...amma 12 ay da ali artuq ozaq waqut!
kisinin hatunu, balalaru, anisi bilan atisi,
duslaru, kursularu, tugannaru, tugan
yago tabiygati turunda uylaw yuq!..."
6nci iyul "yandex.ru" bilan "bbcrussian.com"
oyostorgan putinnon internetta sorawlarga cawap
biruwunda, 2006nci yil, putin, on il prezidento-baslogo,
aytti ki, "12 aydan da qisqaraq waqotta soldatqa bir
ninday tehnikano oyratip olgorop bulmay" diyp uylaylar
iykan armiyada. monga gadiy cawap-reaksiya bar:.
bilgili ki, harbiy kisilar harbiy "cast"larda
ga'ilalari bilan yasay. soldatnon tuwgan tabigatini,
duslarono, tuwgannarono, kursularono, atiy-aniysini
armiyaga alop kilip bulmay iykan, hic yugo
hatono bilan balalarono alop kilirga haqo bulurga tiyis
ic indi, narsa, yas soldat olo harbiyga qaraganda
haqsozraqmo? ham onnon bilan cagistirganda
kimsitilami? mina, "dedovscina"non in niq
"dalil"lari mondador ali! (bun yil "dedovscina" kurunusu
massakulam maglumat caralaronga ciqqan iydi.)
yagni "dedovscina"no barloqqa kiltiruwco kisilar
ocon mon islaringa onday torgan ham mon
isni "aqla"y torgan "dalil"lar, "argument"lar.

armiya hizmati baslanir aldundan
soldatnu ant iyttiralar.
patsa zamanunda, har haluq ocon mahsus
gasqar bulganda da sonlay bulgan, agar yalgismasam,
min monnon nickalik-nuanslarunu bilmaym,
macburiylap ant iyttiralar,
mon, agar cinlap ta sonlay iykan,
albatta yomsaq qina aytkanda, bik sayir,
qaturaq iytip aytkanda,
ironiya, hokumatnin soldatnun
nadanlugundan ham kocsozlogondan koluwu,
misqil-mashara iytuw.
amma
islam dini buyun ca allah yulunga yatmagan
antnu bozarga yaray ham amrlarga
itagat iytuw da kisinin uz isi! ham
mohammadnin allah rasulu iykaninga yagni
qor'an kitabinin doros iykanliginga isanuwcu
kisi birinci ciratta allahnun amrlarini utarga tiyis,
onnun rohsati ciginin icinda mohammad paygambar-
rasul, s.g.w.s. -nun
amrlaringa itagat iytarga tiyis, ham onnun rohsati icinda
mohammadnin allah rasulu iykaninga yagni
qor'an kitabinin doros iykanliginga isanuwcu
amr iyalarinin amrlaringa
iytagat iytarga tiyis. mon— allahnun amrinin tarcimasi,
qor'an kitabundagu "nisa" surasinin 59nci ayatinda.
"macburiy ant bula diy mi ni indi?.",
macburiy ant ant tugul indi ul,
albatta, macburiy ant iyttiruw ant tugul.
ham ali ul hazirgi armiyadagi
ant bir gina yaqlo bugay,
yagni saoldat ant iyta,
a onga bir kim da bir narsa
da ant iytmay, mon ic indi
bir "naglost", soldatqa qarata
amir iyalari bulacaq kisilar da
ant iytarga tiyis,
a agar ul antta
""rodina" ocon tirisirmin, komandirlarnon
soldat isinga qagoloslo boyoroqlarono
utarmin." diyp aytila iykan, "rodina"
bilan hokumat kisilari bir narsa tugul,
"rodina" ocon tirisuw bilan hokumat
amrlarini utaw turu kilmaska da momkin,
ham aytirga kirak, "rodina" ocon tirisuw
faqat allah ocon tirisuw ocon gina bulurga
tiyis.

ni gacab, mosolmanlar da armiya
turunda yahso gina iytip yazalar!
"tnv"dan bir yawloqlo qiz aytkan bula,
"aybat gaybat"ta bugay,
c. f. "700 wagaz" kitabonda yaqlap yazgan.
armiya macburiy bulurga tiyis tugul,
macburiylik— zolom.
yagni koclaw.
yagni suguw, baylaw, h. b. s..
amma,
minnin ca,
mosolmanlar monno,
armiyaga baruwno
uzlarinin yigitlaringa amír iytip
quyurga momkindir, "jelatelno"
diyp, yagni, "utasagizci mon amrni" diyp,
nicik kina bulsa da, albatta on allah
qusqan faroz tugul!,
amma monday sart bilan:
hazirgi bizdagi armiyada bar ant,
son antno mosolman boza ala,
amma on cazalanmawda isanuwlo
bulurga tiyis, antno bozgan ocraqta,
ham, suz unayindan,
on "min antomno bozsam, minni
cazalasonnar" diyp ant iytmay bit,
onlay ant iytuw yaramay da dor,
conki antno bozgan kisinin
cazaso onga kisilarnin isanici yugaluw
ham onga oc kon uraza totarga boyorgan
allaho tagala, allah cazano bilgilagan indi,
onnon cazason uzgartirga, tagon da
qatigraq iytirga yaramas;
ant iytirga tiyis
soldatno yallawco da, monlay diyp:
"min, mon soldat allah amiringa qarso
barmaz ocon biznin amrni utamaw bilan
antono bozsa, onno cazalamaym."
diyp, sonlay iytip,
ant iki yaqlo bulurga tiyis,
a hazirgi bizdagi armiyada iki yaqlo da tuguldur
ali on!.
ham albatta,
ant iytuw macburiy bula almay,
armiya macburiy bulurga tiyis tugul,
kim qiziga tabigat qocagonda,
saf hawada yogorop salamatlik nigituwga,
son barson.
qaybir kisi bit
narsagadir riza bulmasqa da momkin,
masalan, bir kisinin bir narsani yazop
haloqqa iglan iytasi bardor,
nicik indi hazir biznin ilda sonlay
koclap kisini armiyaga alop kitalar,
zakonnar bilan gina saylap alalar,
nicik indi zakon bilan saylap bula?,
ham tabiplar saylap ala,
nicik indi onlar saylay ala!,
tabiplarnin momkinliklari bik az bit!,
qaydan bilip bula kisini armiyaga
alorgamo, yuqmo, in yahso
biluwco on uzu!, ham allah bila albatta.

kafirlar bilan mosolmanlarnon urtaq
armiyasi bula ala, 'diymak';
bilgili bir dogovoronnost-kilisuwlar
bilan, allahu qor'anda dogovorno bozmasqa
qusqan. a balki urtaq armiya bulurga
tiyis tuguldur, baro tik sugusmaw turunda
kilisuwlar gina? qor'anda onlay uq diyp aytilmagan,
minnin biluwum ca, amma hatadan iminlik ocon
bilirga kirak, mohammad s.a.g.h.w.s. kafirlar
bilan birgalasip urtaq dosmanga qarso sugusqanmo
ham monga qarata narsa aytkan.

"onlay iysa, on armiya niga kirak?" diyp
uylawga cawap tabuw cinil. agar on macburiy
tugul iykan, on "ziyansoz" diyarlik, sonlay bulgac,
on narsalardir ocon faydalo bulurga momkin,
salamatlikka fayda ocon daruw bularaq qullanila ala.
harbiylik cinnari bar, onlarnon da yasaysi kila,
"cin narsa on" turunda fikirimga kucku,
onlarnon da yasarga haqlaro bardor ham
bit allah yasagan aybirlarni uzgartirga yaramay,
on cinnarni haqsoz yuqqa cigarirga yaramay,
amma mosrik, kafir cinnarga, allah birsa,
yuqqa cigarga yaki uzgarirga turu kilacak,
allah aytkan bit, "kafirlarni uturunuz,
fitna bitkanci ham barca din-{tormos rawisi}
allah ocon bulganco..." diyp "siyir" surasinin
193nci ayatinda ham "tabos" surasinin 39nci
ayatinda. mon ayatlar turunda fikirimga kucku.
...harbiylik...hazirgi tatar adabiy tilindagi suz,
"harb"-"sugos" tamorondan yasalgan, amma
magnasi "gaskariy". conki harbiylar sugosta
qatnasmasalar da harbiy.

prezident putin 23 fevralda aytkan suzdan:
"...armiya neobhodima...",
mon suzga qarata ham mon suzga
baylanip kitip
misallar, fikirlar:
yaponiya gasqar totmay;
cikli dawlatlar membranalo kuzanak
kibik;
virusnon membranaso yuq yaki yuqqa yaqon;

kuzanak membranaso bit kirakli
aybirlarni utkara, a biznin dawlat
cigi kup narsalarni utkarmay, allahu tagala
qarsonda haqsoz, misal ocon, tagayin gina
bilmaym, minnin hazir vilasapit bilan hacga
barop qaytorga haqom yuqmo, momkinlik
biralardir, amma min onno izlap tabop, maskaw
bilan svazga kirip, hatta balki onda barorga
tiyismi iykan?.
dawlat cigi haywanlar donyasonda yuq ul,
haywanlarnon onnon artqolo yororga haqo bar bit,
minnin da haywan bularaq ciklar artqolo yororga
haqom bar, amma qarso suz da yuq, narkotiklarno
tiksirsinnar, narsaga min gadiy gina son hacga
yunalip, cikta narkotiklarga tiksiruw uzup, yulumno
dawam iyta almaym,
a mina bir pasport sikilli
dokument kutarip yorow allah yarata torgan is mi iykan,
qor'anda turudan-turu aytilmagan,
turudan turu tiyilgan is tugul, rohsattir,
amma bir sayahatcinin onno kutarip
yormaska balki haqo bardor, agar on
onga kirak bulmasa.