http://tugan-tel.at.tt/forum Ý tuðan tel Tatar tele turýnda säxifä YBS Ezläw Soñðýlar Äðzälär Törkemnär Terkälü Þäxesnämä Þäxsi xatlaný tikþer subTrail Kerü -------------------------------------------------------------------------------- Xaq kitabý: duñðýzný aþama Bäxäslär -> Taþqa basýlmaðan uy-fiker Uzðan cep :: Kiläse cep Yazðan Xäbär al Beri Terkälü: 30 Apr 2003 23:36 Xäbär: 703 Qaydan: Cir öste Qaldýrdý: 29 Ðín 2005 20:24 Baþlýq: Xaq kitabý: duñðýzný aþama -------------------------------------------------------------------------------- Qör'änebezdä duñðýz pýçraq xaywan dip atalðan, wä ulný aþamasqa quþýlðan. Keþelärgä tabíðatný öyränü säläte birelgän, wä tora-bara bu quþu xaqlý buluýna ber-ber artlý dälillärne tababýz. Barýbýz da beläbezder, duñðýzný aþaw törle awýrtularða kiterä, ullar arasýnda simerü, simerüdän kilgän awýrtular, duñðýzdan küçä torðan törle eççäk/qantamýr/üpkädä üsä torðan söläwlär. Berär ike yýl elek ber fänni jurnalda taðýn ber qýzýq närsäne uqýðanmýn. Törle terlek aþaðanda ittä bulðan may molekullarý eççäklärebezdä ðadíraq kisäklärgä bülenä, wä artýðraq aþaðan bulsaq ullardan keþe may molekullarý tözelep tänebezdä cíýla, açlýqta ullardan qüät alu öçen. Ber genä iskärmä bar: duñðýz tän tözeleþe keþe tän tözeleþenä bik oxþaþ, buný yaxþý beläbez, çönki qayber illärdä awýrtqan keþegä duñðýz yöräk/böyerläre küçerälär. Bunýñ taðýn ber yaðý bar. Duñðýz ite bik maylý, wä aný aþaðanda keþe tänendä härçaq may cíýla. Ämma síýr/sarýq itendäge may molekullarý, aþaw yulýnda ðadí kisäklärgä bülenep, yañadan keþe may molekullarý tözelep kenä, keþe tänendä cíýlsa, duñðýz may molekullarý isä, keþe may molekullarýna oxþaþ bulðaç, ðadí kisäklärgä bülenmiçä, þul uq duñðýz may molekullarý kileþ kenä keþe tänendä utýra, yäðni duñðýz aþap simergän keþe üz tänendä duñðýz mayýn cíýp yöri, baþqaça äytkändä, ul keþe yartýlaþ duñðýzdan tora baþlí. Min üzem tabíb-ðälim bulmaðaç, bu yomðaqný bäyäli almím, qayçandýr uqýðanýmný ðýna söylim. Soñðý yýllarda bu bälägä taðýn ber närsä quþýla, keþe üsemlek-terleklärgä genetik yaqtan üzgärtülärne kertä baþlaðan. Duñðýzlar da çittä qalmaðan, duñðýz iteneneñ sífatýn üzgärtü niätennän, ullarný da üzgärtälär, yäðni genetik yaqtan üzgärelgän duñðýzný aþaðan keþe üz tänenä duñðýz mayý molekullarý arqýlý üzgärtü gennarýn kertä, þulay itep üze dä üzgärelä ala. Menä mondí yomðaq ta yasarða bula. Monnan týþ “qoþ grippý” digän yaña awýrtunýñ duñðýzlarða da küçü terkälgän bulðan, yäðni þul uq molekullarnýñ oxþaþlýðý arqýlý bu awýrtunýñ da keþegä küçüe íxtímal. Yomðaq ber: aþawýðýzða duñðýz ite/mayý elägüennän saqlanýðýz, ulný aþaw buþqa tíýlmaðan! Tora-bara taðýn ällä närsä açýqlanýr äle. _________________ Cir teträtkän Tatar irläre, Kemgä qaldýrdýðýz illärne?! Öskä men qdb Qunaq Qaldýrdý: 14 Feb 2005 15:27 Baþlýq: -------------------------------------------------------------------------------- min da br sabababini - tOp sababini blam bugay, (aCS), sOylarmn ali..(br waqt), allah birsa. Öskä men Soñðý xäbärlärne kürsät: bötenesen1 könlek1 atnalýq2 atnalýq1 aylýq3 aylýq6 aylýq1 yýllýq iskesennän baþlapyañasýnnan baþlap Bäxäslär -> Taþqa basýlmaðan uy-fiker Waqýt quþaðý: GMT +3 1. bit (barýsý: 1) Ýsem Bäxäskä: [ saylísý ] Þaw-þu aralaþu----------------Tatar poçmaðýTaþqa basýlmaðan uy-fikerMädäniät«Tatar Dönyasý»TatNét mäs'äläläre Telebez turýnda----------------Ðömümi bäxäsSüzleklär Tel wä Sanaq----------------Säxifä ostasýSanaqný tatarlaþtýru «Azatlýq.org» säxifäse----------------Mäqälälär turýnda uylarRadío eþläw buyýnça täqdimnär «Ý tuðan tel» säxifäse----------------Bäxäslek turýndaKitapxanäneñ qunaq-kitabý«Bezneñ Taríx» qunaq-kitabý Yaña cep açalasýñ Xäbärgä cawap biräläseñ Xäbärne tözätälmiseñ Xäbärne salalmísýñ Soraþtýruda tawýþ birälmiseñ Google'da kitapxänä
min qaycandir sonday fikir isitkan iydim: "dunguz ciyin picraqni, cupnu, qaldiq-postoqno asap yoroy bit on" min mon fikir bilan kilisam. min mon fikir buyunca uylay-uylay monday fikirlarga kildim: ekologiya faninda "tuqlanuw cilbiri" diygan aybir bar. on monlay: masalan: bir usumluk kom/tas/kol bilan tuqlana; ( tufraqsiz, undurussiz tas ostonda yasay torgan muk-lisaynik-mazar sulay tuqlana ala) "...-mazar"="... ham sonin isilar" (sonnin sikillilar) ondan son on usumlukni bir haywan asay; (masalan, bolan muk asay); ondan son on haywan tica, (mon "tuqlanuw cilbiri" botaqlana: usumluknin matdasinin bir oloso haywan taninda ozaqqaraq qala ala, ondan son on haywan ulurga momkin, yaki ono basqa haywan asarga momkin) tiris - tuqluqlu organik matda, aslama barliqqa kila; tuqlanuw cilbiri tamam diysan bula - cirga aylanip qaytti. monday tiris bilan usumluklar tuqlana, ham qortlar, - bir agac mon tirisni qullana; ham on yafragini koz kono qoya; (tagin aylanip qaytti diysan bula) on qoyolgan yafraqni sualcan asay; on sualcanni bir qos asay; on qosno bir haywan asay; on haywan ula; (tagin aylanip qaytti diysan bula) on haywanni uluk asawci kos yaki haywan (grif yaki it-mazar (giyena yaki sakal)) asay; on haywan ula; (tagin aylanip qaytti diysan bula) ono cibinlar asay; on cibinni bir qos asay... tuqlanuw cilbirinin "ost"o ham "ast"i bar: in asta - usumliklar ham uluk, tiris bilan tuqlanuwci qortlar. in osta - yirtqic haywanlar (kisi da). har haywan uzunin urununda. alla:h onlarga sonlay boyorgan. har haywan [toro] uz urununda. on[lar]ga alla:h sonlay boyorgan. har haywan uz urununda. ?har haywan uzinin urununda. kom-tasni usumluk kina asay ala; koyas nurunu da usumlik kina asay ala; picanni mahsus asqazani (as qaynatuw sistemasi) -li ... (("mahsus asqazanili"); "mahsus as qazanli" diyp aytalar, "mahsus as qazani bulgan" diyp ta, "bulgan" diyp aytuw - 1. utkan zamanda, (->) cin formami iykan on, yasalmami? 2. ozon) picanni mahsus asqazanli haywan gina asay ala; kuruna ki, sonday asqazani bilan da ali kono-tono caynaw, asaw bilan masgul bulmayca bulmay; kisinin ,masalan, pican bilan tuqlanirga waqiti da, momkinligi da, mahsus as qaynatuwi da yuq; waqti yuq - yagni kisi kitap uquw - mazar, kompyuter yasaw, uylap cigaruw-mazar bilan sogollanirga tiyis bulganliqtan onnin waqti yuq; kisinin as qaynatuwi picanga caylastiril[diril]magan; saqmaqli caya-[ ] - onnin icindagini ostarga bula(momkin) diygan suz. gomuman, har tor aziqni niciktir kupmidir daracada (nicaqlidir daracada, bir ni qadar daracada) mahsuslasqan haywan qullansa in barakatli- [,in optimal] -sidir(*), nicik mahsuslastiruw in barakatlisi - alla:h bila; uluk bilan tuqlanuwga da kisini mahsuslastiruw barakatli tugildir(*). (*) monda "dir" qusumcasini 3nci zat diyp anlasagiz da ("sin sonda da siklanasinmini, sin sonno da bilmaysinmi ni, albatta sonlay on" diyuwciga), ("mugayn", "balki") diyp anlasagiz da ("sinnin sonlay utverjdat` iytirga (tagayin aytirga) ni haqin bar" diyuwciga) bula. (hazirgi tatar tilinda ikinci magna, iski tatar adabiy tilinda(soylamini bilmaym) ham ,masalan, torik tilinda birinci magna) {albatta, ulgan haywan son koyonca yatip, qatlawli... ulgan haywan son koyonca yatip, onnin qatlawli tozoloslo matdasi (yagni tani) mineral matdagaca (yagni kol, qorom, tas, qom, toz sikilli -gaca) tarqalip bituwga qaraganda onno usumluk yaki qort, yaki basqa canlik(can iyasi, haywan, canwar), qullansa barakatliraktir, qullanmasa - aram, israftir. ("...tarqalip bituwga qaraganda..." - onday hal bulirga "momkin tugil", faqat on uluk metall(timir-mazar) ya tsement qoyop kumip qaldirilsa ginadir) "...qatlawli tozoloslo matdasi..." - yagni, onno tozorga kup koc, is, týrýsliq, waqt kirgan. ...matdasi qom-kolga tarqalip bitkanci, onno bir usumlik yaki qort yaki haywan qullansa barakatlidir. albatta, onday qaldiq-postoq, tiris, uluk - tas-mazarga qaraganda qullanilisliraqtir, cayli-faydali-raqtir. (min indi kuzanak tormosonga kirip kittim) } kisi ,agar, usumlik sikilli qom-tas, tufraq bilan tuqlanir iysa, on dagin(yagni, "on da") bik zur tamirini cirga battirip uturur iydi; usumluk sikilli qoyas nuru bilan tuqlansa, on dagin bik kup yafraq bilan qoyasni saqlap uturur iydi; kuruna ki, l`uboy haywan (nicik kina torkica-mazar suzini tabirga?) (yagni, "tilasa-qaysi haywan" yaki "har haywan" yaki "boton-barca haywanlar") "hatta yirtqic haywanlar" diyp aytasi kila, (yagni yulbaris, borkot, akula -lar) tuqlana iykan, onnin azigi usumliktan barliqqa kilgan. albatta, monda min "haywan" suzini gadatiy (standart) magna bilan qullanam. tas-qom-kol sikilli (mineral) matdani top "tiriltuwci" - usumlik ,yagni, top vitaminlar, aminokislotalar, uglevodlar, maylar barliqqa kiltiruwci, haywanlar iysa onlarni azir koyonca qullana, biraz gina uzlari tozosalar da cip-ci mineral matdadan tozomaylar. [hazir uylap qaraiq:] barca haywan da nicik bulsa da usumlik matdasi bilan tuqlanirga tiyis. kisi picanni turudan-turu bir az kup asay almay, ("bir az kup" - yagni, kiraginca, citarinca kup, alla-ni kup, kirak qadar diyp aytasim kila) picanni yort haywanlari asay, kisi onlarni asay. [hazir uylap qaraiq:] dunguz pican asaymi son? yuq [bugay(min togal gina bilmaym) ] . sonlay bulgac, dungiz itini asawda magna barmi? barakat barmi? yuq. on dungiz asagan qaldiq-postoq - kisi uzu da ,bir ni qadar daracada, asay ala torgan aybirlar. usimlik organizmi tozogan qatlawli matdalar - vitaminlar ham basqalar - onlar tuqlanuw cilbiri buyunca cirattagi haywanga kuckan sayin kimiylar, tarqalalar, albatta, conki haywanlar onlarni uzlari tozoy almay, amma kislorod bilan yandira, kol bilan totonga tarqata. (kislorod(oxygen) - acitki?) ...dunguz pican asaymi son? yuq... ...on dungiz asagan qaldiq-postoq - kisi uzu da ,bir ni qadar daracada, asay ala torgan aybirlar... a dunguznin iti on dunguz asagan qaldiq-postoqqa qaraganda da qiymmatsizrak, vitaminsizraq. ...on dungiz asagan qaldiq-postoq - kisi uzu da ,bir ni qadar daracada, asay ala torgan aybirlar... cagistirip qara, saruq mu mandarin asawcuraq, dunguzmu. ham aytirga kirak gacitlarda, kitaplarda dunguz itini asarga yaramawnu tiybb-meditsina yagundan anlatuwcu fikirlar tagun bir nica bar. kisilar qor'anga isanmasalar, dunguz iti turunda uylap ta qaramaslar iydi alla sonlay tilagan bulsa, a indi alladan sonday hokom bulgac, kisilar indi onno tiksirip qaray. cinlap ta qor'an fanga yul kursata, harun yahya aytmislay.
kanal ul. kisi bilan dunguz bir etajda, a uz etajindago haywanno asawda magna yuq. kanal: qoyas koco mina. in birinci usumluklar ilaktirip ala. usumluklarnon yafraqlaron ham picanni {siyir, saroq}-mazar ham urdak-tawuq asay. a cilak-cimisni kisi asay. dunguznun mahsus asqazano yuq. siyir bit asagan narsasin qosop cigarop ikinci qat caynay, onnun asqazano da iki qatlo bugay. kisi bilan bir etajda dunguz, ayu; ayu da kisi sikilli cilak asay, bal asay, baloq ta asay. a kisini kim asay? sirak kina cili yaqlarda {aroslan, yulbaros}-mazarlar asarga momkin, onlar kisidan da ostagirak qatta. ostagirak qattago haywannon itini asawda da magna yuq. on ostagirak qatta pisi bilan it ta. mon "kanal" turunda kitapta, urusca.