un, sul cilkadagi(?yaqtago) faristalar turunda bilmaym.
qor'an da hot-{hic yugu}
bir bilgili hata bulsa da {islam} dininga kirip yagni
qor'an kitabonga isanop bulmas iydi.
ni ocon qor'anda "filogenez povtorayet ontogenez" yuq?
a balki on fikir doros tuguldur, harun yahyanun "evolutsiya teoriyasinin
cimiriluwu" diygan yazmasunda monnon turunda fikirlar bardur:
evolutiondeceit.com.
ni ocon qor'anda "kletka"-"kuzanak"-"cell" turunda yazolmagan, minnin biluwum ca
sonlay?, hazirgi fan kisi ususunu, tozolosono soylasa,
onga zur igtibar bira bit. onno tiz gina izlap
qaraganda lingvistik ohsaslogo bilan "galaqat" suz bortogono taptom ali,
lakin onnon magnasi onlay tugul bugay son,
ham "kletka" bilan "cell" onday magnani 'kuzanak' 'ac'olgac
qina algannar.
a balki
on "kletka" son hatli mohim tuguldor cinliqta.
boton kisi— "kosmonavt", cip-cin kosmonavt
tugil indi albatta, amma kosmonavt, conki
biz da bit kosmosta zur tizlik bilan ocop
baraboz. mondan fikir— biznin da "missiya"biz,
olo maqsatoboz bardor ic indi, cin kosmonavtlar
kup bayluq yagni yaguluq hisabunga kosmosqa
mingac bir maqsat bilan minalar ic indi.
bir ekologiya kitabondanda da bar mon fikir,
urusca.
bir kon "tillasa-aytkalasa-aculanisa"biz,
minga ayta: "ana on indi alla qayda barop qaytto,
a sin ciqmadon, barmadon, oyda uturdun.", min
aytam: "min da bir urunda tormaym bit, cir saro
bit zur tizlik bilan ocop bara.".
islam dinindagi "mahr" kurunusu turunda fikir:
bar ca hizmat haqlaro min uylaym,
"kompensatsiya", yagni gadillik ocon ziyanno tigizlaw,
yagni, islagan kisi momkinliklarini, waqutunu, kocono
yugalta, sonno tigizlar ocon,
a mina "mahir" da gadil bit:
qaysongoz aqca tulawsuz bir kisiga isanop, onga
iyarip yororga tilay?
ham albatta allah - huca, on milikni uzu tilaganca
bir kisidan ikinci kisiga kucura ham hikmat bilan
is iyta.
min mahirnin gadilligi turundagu bir torlo fikirni
bir kisidan isitkan iydim, son minni uylanorga
?itargandir-itkandir, itar={ita ir}?, ham bir
qor'an tafsirindagi monno anlatorga tirisuw da.
"mahr"ga
gadiy gina anlatma taptom ali:
televizordan "ati kisinin da balasonga haqo
anisininki bilan bir tigiz." diygan fikir isitkan
iydim, a bit aniy kisi ham organizmo kubrak
bira-cigara-yugalta bala ocon:
"ir kisi bala tuwdormay bit, ul bala
tuwdoruw urunonga turu kiluwco
salat qaygador barador: aqolga,
harakatcanlikka, uzgaruwcanlik-{uzgara aluwcanliq}qa,
kocka, >>, conki sonday hadis bar bit:
mohammad s.a.g.h.w.s. aytkan "haton-qiz
qabirga sikilli, turaytmaqco bulsan sina" diyp.",
>>politika.htm#posobiye,
>>qabirga.htm.
yagni haton-qizlarnon organizmo bala tuwdorow
yogono uz ostonga almagan bulsa iydi,
balki onlar ir kisilar sikilli koclorak, aqolloraq,
tizrak bulor iydilar, a bit bala tuwdoruw
haton-qizlarga gina tugul, boton camgiyatka
kirak, sonlay bulgac, ir kisilar onnon
ocon tularga tiyis bulup ciga,
ham citmasa onlarnon aqca islarga
momkinliklari zurraq
on yoktan aronganga kuradir,
'citmasa', ati kisinin balaga haqo tigiz
ya kubrak bulson ocon.
suz
unayindan, islam dininda bala
"ati kisininki" cutlala ham
ayorlosowdan son da atisinda qala
bugay. yagni ir kisinin balaga haqo
zurraq bulup ciga. ikinci yaqtan,
"in yaqon kisi aniy, annan qala ikinci
yaqon kisi da aniy, oconcoso da,
annan aro gina atiy" magnali bugay
hadis bar.
bir kitapta yazgan
"qor'anni tafsir qiylir ocon garap tilini
bilirga kirak, sirador, hadislarnidir bilirga kirak",
amma takabbirlanip sikilli,
"fizika, himiya bilirga kirak"
diymagan.
"baqara" surasinin 29nci ayatini
urus caga tarcima iyuwcu kisi
astronomiya, fizika kitaplarono
acop qarasa iydi,
"fi" suzunon magnasi "v" bula torop,
"na" diyp tarcima iytmaz iydi, allah birsa!
>>.
"wagazlar krasnoreciviy".
"ulam da qotolam, qap-qarango, bup-bus bula"
diyp uylaw doros tugul,
tormosnon dawamo bulurga momkin iykanini isbatlaw bik cinil:
indi hazirgi zamanda uq galimnar kl0n yasay alalar,
ham basqa torlo aybirlar,
milliard yil progresstan son onlar sinni
tiriltmaz diyp kim ayta ala?
yaki on galimnar tugul, a botonlay
cittagi, yiraqtago cit planetadago
can iyalari tiriltsa?
a milliard yildan son galimnar tiriltmasa,
botonlay donya bitsa, milliard milliard yildan
son allah yana tiriklik barloqqa kildirsa,
onlar tiriltsa?
galimnar islay ala torgan aybirni allah
uzu albatta islay ala!
>miladiy2007mart7:
monlay gadiy gina soylasowno hormat iytmay ca
fanniy terminnar qullanop soylasow bilan bir az maqtana
torgan kisilar ocon:
kisinin barloqqa kiluw momkinligi bir urunda bik kickina,
sonno boton urunnar, boton waqotlar buyun ca,
"parallel donyalar da bar." diyp uylaym,
>2007mart16:"parallel" termino doros tugul, "kisismawco" diyirga kirak,
ham aytasi kila ki on min uylap cigargan termin tugul.<
on bik zur urun bula,
sonnon buyunca "integrirovat" iytkac- qusop ciqqac,
kisinin barloqqa kiluw ihtimalo birga yagni yoz
protsentqa yaqon bula, >2007m28: onlay tugul bugay:
kisinin barloqqa kiluwu ihtimalo "konecniy"-"ciklangan" san-zurluq,
>2007aprel4: yalgosqanmon, "konecno maliy" diymakci iydim.<
>2007aprel4: "konecno maliy" diyp aytmaylar bugay, "ne beskonecno maliy",
"{ciksiz {nulga yaqon san}} tugul".<
>2007aprel20:hazirgi "matemaika" faninda "beskonecno maliy" suzu funktsiyalarga
qarata qullanila bugay, a min onno sanga qarata da qullanam >>.<
a fizik prostranstvolarno-urunnarno "beskonecniy"-"ciksiz zur" diyp
alganda, kisinin yanadan tiriluw ihtimalo 100%tan artop kita. mon qor'anga turu kila:
sonday ayat bar: "giymran"nin 9nci: "Ий Раббыбыз, шиксез булачак кыямәт көнендә
барча кешеләрне хисап өчен бер урынга җыячаксың. Аллаh,
әлбәттә, вәгъдәсенә хыйлафлык кылмый.".<
>2007aprel4: ham ali bir waqotta buluw gina tugul, rattan barowco urunnarda buluwno
da isapka alorga bula, on ihtimalno kimita, amma hatta kisi barloqqa kilip yuqqa ciqsa da,
bik ozaq waqottan yanadan tirilirga momkin, ham: mon donyada rattan tizilip bara bit biznin
urun-waqotlaroboz, mondagosonon ihtimalo ni caqlo, ondagoso da sonlaydor.<
>2007aprel20:la ilaha illallah. monda kuruna ki, nicik "ihtimalliq" "gadatiy" magnasini yugalta,
on ihtimalliq bir zakoncaliqqa qarata gina, a zakoncaliqni allahu tagala barloqqa
kildira. ihtimalliqnin sonday narsa iykani hazirgi "ihtimalliq teoriyasi" faninda
da bilgili.< a ulgan cagondan yanadan
barloqqa kilgan cagonga qadargi bik zur arano
on kisi sizmay ca da qalacaq, conki ul onda- on
ara-araloqta yuq, tatarcaga tarcimalaganda "yoqlaganda da sonlay bula." diyp
anlata allahu tagala qor'an kitabonda, "yoqlaganda da kisinin canono alop
toraboz." diya, ham oc yoz yil yoqlagandan son kupmu-{ni caqlo} waqot
utkanini bilmagan kisilarni misal iytip kildira.
ham hatta iki urunda iki yaki kubrak dawamo
bulurga momkindir bir kisinin, monga
"arwah" diygan termin turu kila, "ruh" suz bortogo
"kupluk san"da, lakin on termin qor'andagi mi iykan?.
>2007mart16:qor'an kitabonon "hadid"-57nci-"timir" surasinin 21inci ayatinin magnasi:
"Аллаhуның гафу итүенә hәм җәннәткә керүгә сәбәп булган гамәлләргә
ашыгыгыз, ул җәннәтнең киңлеге җир вә күк киңлеге кебидер, ул
җәннәт Аллаhуга вә расүлгә ышанып итагать иткән мөэминнәргә
хәзерләнде, бу Аллаhуның юмартлыгыдыр аны теләгән кешесенә
бирер, Аллаh олугъ юмартлык ияседер.".
monnan uylarga bula ki, cannat bilan cahannam biznin
donya bilan kisismawco fizik prostranstvoda urnasqan.<
a cannat bilan cahannam rawisinda
caza bulacagonon ihtimalono monlay uylap
qararga bula: on kisini "inoplanetan"-can iyalari
tiriltsa da, onlar onnon qiylgan islarini bilirlardir,
tirilta algac indi, ham onnon qiylgan nacar gamallaringa
acuwlo bulop onno cazalarga momkinnar, "sinnin son gamalin
cir sarondago kisi tsivilizatsiyasinin ya boton tirikliknin
falan milliard yilga irtarak halak buluwonga yardam iytti,
falan milliard can iyasi yasmay ca qaldo." diyp aytirga.
(masalan, bomba sartlatop halaq buluw turunda mon.)
ham on kisi qayda gina kilip ilaksa da, hatta onnon
onda irigi bulsa da, on uzunon haraktero buyunca
gamal qiylacaq onda da, ham sonlay mangilik cahannamga
taba baracaq, cahannamga ya cannatka barop citkanco
bik ozaq qina "qiyamat" daworo bar bit, sonlay bugay,
mon onnon onda da uzunun gamali bilan cahannamga
kiracagi momkinligi turunda qor'andan da bir dalil
bar: "onlarga allahuga sacda qiylirga qusulur, lakin
onlar onno islay almaslar." diygan magnali ayat bar.
>2007mart16:"Бер көн эшләрнең пәрдәләре ачылыр, хак батылдан аерылыр
hәм сәҗдәгә чакырылырлар, ләкин кәферләрнең
вә монафикъларның сәҗдә кылырга көчләре җитмәс."-68:42<
>2007mart16: sonlay uq monday ayat bar: 7nci-"agraf"-"parda" surasinin
40nci ayatonon nogmaniy tafsiri:
"Бәгъзе кешеләр аятьләребезне ялган диделәр вә аятьләребез
белән гамәл кылудан тәкәбберләнделәр, аларга Күк ишекләре
ачылмас, ягъни азрак изгелекләре булса, ул да кабул булмас
hәм җәннәткә кермәсләр, хәтта дөя энә күзеннән чыкканчы,
ягъни дөянең энә күзеннән чыгуы мөмкин булмаса, аларның
да җәннәткә керүе мөмкин түгел. Залимнәрне
әнә шулай җәза кылырбыз."<
"tiriltow" diyganda min narsa turunda aytam:
masalan in gadiy anlatma: son kisinin tanindagi
boton elementar kisakciklar- elektron mazarlarnon
boton birsinin birsinga qarata toroslaro, strukturalaro,
botaon tan, har in kickina bortokcogona hatli, naq
son mon donyada bilgili bir waqot mizgilinda ninday
bulgan sonlay iytip on kisakciklarnin yanadan, naq sonlay bulup,
oyosowlaro. on kisinin miyi da, uylaro da naq son uq bulacaq diyp
uylaym. can bilan tan turunda >>.
>2007mart16: 50:4 ayati tafsiri:
"Без, әлбәттә, белдек үлгән кешеләрнең тәнен җир ашап бетергәнен,
ләкин тергезү Безгә hич авыр булмас, вә
Безнең хозурымызда hәрнәрсә язылып сакланган китап бардыр."
ham >>casad.htm<
tan on son elektron-mazarlar, onlar biz awortqanno da sizmay, onlarno
can borcolowlaro hic ta borcomay, a cimitkanda masalan awortqanno
{iliktron mazarlar}-tan sizmay, a can siza.
sonlay uq qor'anda aytkan "onlar tigi donyada tiriltilgac
ikinci torlo bulurlar diyilgan." magnasinda, monoso
"iliktron-mazarlarnon ikinci torlo buluwondan cannon
uzgarmaska momkinligi bilan baylanisli" diyp uylaym.
misal: biz asaganda tanibiz uzgara, on harwaqot uzgarop tora,
a canoboz onga qarap uzgarmay. tan yanara a can son uq qala.
suz unayindan porohova tafsirindan uqudum bugay: gaysa paygambar
"riziq siznin canogozga ta'sir iytmay." magnasinda aytkan da, yagni
susu min hazir soylagan narsani, hristiyannar sonno yalgos anlagannardor:
son suzga nigizlanip dunguz asawno uzlaringa rohsat iytkannar, on
"vethiy zavet"ta yagni tawratta tiyilgan bulsa da.
dunguz asaw turunda >>.
sonlay uq biznin tan icindagi atomnar, iliktronnarnon
tozoloslaro "can ocon mohim tugul" yagni onlarno
allahu tagala botonlay ikinci torlo iytip yasarga momkin,
amma onlarda tozolgan tanga kozgodan qaraganda son
uq son kisinin uz tani bulurga momkin, "qarap torosqa".
hatta onlay gina da tugul, tiridagi bitcalar, minnar
da ikinci torlo buluwga qarap kisinin cano bik az uzgara,
bir soyagi sinsa da on uzunu uzu diyp his iytacak, allah birsa.<
min qabir gazabo turundago
suzlarga isanmaym,
onlar minnin ca qor'anga qarso kila,
allaga sokor, on qor'an
kitabono cibargan ham onno saqlay.
yilannon tirisini
salganono tilivizordan kurganiniz
barmo,
mina sonnon sikilli biznin tanibiz
"sal"onop, tosop qala, mon donyada,
cirip qala, a canoboz "pilt" iytip
tigi donyaga barop ciga.
kimnar arasonga barop cigasin?
qayga barop cigasin?
bilip bulmay bit,
balki bir kisisiz urunga kilip cigarsin,
yapa-yalgoz bulup,
"qabirdan usup ciguw" fikiringa
monasabatimga kucku,
balki nindaydir can iyalari
sinni qiynar? on donyadago
bir dustun bulmasa,
kimnan yardam sorap bulur,
faqat allaho tagaladan.
"kommunizm ul din" diygan fikir bar,
sunnan
hazirgilarnin yasaw rawisi ul onlarnon dini.
kafir dino. >>.
din ul yasaw rawisi, yasawnon magnasini anlaw.
"kafir dini" buyun ca, mon aybir sovet
zamanonda uylap cigarilgan,
yasaw rawisi monday:
8:00 - 17:00 islaysi,
12:00 - 13:00 obed, tosko as.
ul onlarnon dini.
ham caygi-qisqi waqotlaro.
sul iska baruw rejimonga
turu kiltirip asaw bilan
yoqolawlaro da.
mosolman dini buyun ca
iysa qoyas bilan.
qayso cinuwcirak.
onlar qarango waqotta
elektir utu yaqmas ocon
yazon ham kozono kisak kina
sagatni kucuralar,
a mosolmanlarnon iysa
waqotlaro qoyas bilan akrinlap
kuca.
caygi cillada iysa 13:00 da qoyasnon
in qizuw waqotonda iska baralar,
onda ali tirlap-pisip uturalar,
konditsiyoner islatip kupmu ilektr
qullanalardor ali qaybir cirda!
cay kono bit indi irtangi 4ta yaqtorgan
bula, isni salqonraq, cilasrak waqotta
islap bulador balki.
"sonlay iytip
'oyrat'a torgac
mon kafirlar
boton narsani mosolmanlar sikilli
islay baslarlar da namaz gina uqumaslar"
diyp qurqam-borcolam.
allah dini buyunca kisilar
arasondago monasabatka qaraganda
har kisinin allah bilan monasabati
koclorak bulurga tiyis,
"nezavisimaya podveska".
"dinnin dawlattan ayurumlogo" narsa diygan suz indi,
minnin ca monno kup kisi anlamay,
minnin ca, kirakmagan urunda
"din dawlattan ayorolgan" diyp ayta kup kisi.
>432007m:monno minníɳ çä monlay ğìna aɳlarğa mömkin:
(bír törlö gínä aɳlap bula)
"din bir närsä, däwlät ikínçí närsä" diyp kínä.
yaqonça ʂonlay.
tílní dä däwlättän "ayor"orğa bula bit.
tíl dä din ʂikillíräk bír närsä.
ğäräp tílíndä "millät" süz börtögö
{din buyìnça millät}ní dä aɳlatìrğa mömkin.
ä yevropa tílläríndä "natsiya" süz börtögö
{däwlät buyìnça millät}ní aɳlata, misal:
"organizatsiya abyedinonnìh natsiy",
"natsiyonalnìy gimn".
"bízníɳ ildä bötön millätlär tigíz" diygän
mäğnälí zakon bar buğay, ʂul uq waqìtta
urìs tílíní hiç ʂiksíz däwlät tílí,
russiyaní "urìs däwlätì" diyp qabul iytälär,
min "onlay tügíl" diymäym, (mäskäwdän
oyoʂop kitkän, urìslar oyoʂtorğan däwlät ul
tarih buyìnça,) läkin mon
bit zakonğa qarʂì kilä. mon ikì yözlíläníwgä
oħʂağan>m2007mart6:
amma sonday {konkret tugul amma saqtay doros
halat} {konkret, cinliqtago qagiydalar-gadatlar bilan
qiyagazga-zakonga yazgan qagiydalar ("de fakto" bilan "de yuro")
turo kila torgan amma doros bulmagan halat}tan
yahsoraq albatta, "...agar doros tugul zakon
qatgiy utala iykan, on ziyan kildira..."<. ʂonday dörös, äybät zakon bar iykän,
niʂläp däwlätní urìs tílí turìnda ayìruwça
qayğìrtìwdan arìndìrmasqa, urìs tílí turìnda
iɳ bírínçí çiratta urìslar üzlärí qayğìrtìrğa
tiyíʂtír, ä onlarnìɳ tatarlarnìɳqì ʂikíllí
"bötön dönya urìs qoroltayì", "bötön urìs ictimağìy üzägí"lärí
bar mì iykän? (yuq buğay). ikínçí yul -häzírgí
häl: tatarstan χökümätí tatar halqì, tílí bílän
dä ʂöğöllänä, ä rossiya χökümätí urìs tílí bílän
qatì ʂöğöllänä buğay. onoso da yarap tora indí,
bulğanonğa riza buluw da kiräk.
<
"bayorga tilaw" ideyaso,
bayuwno anlaw:
narsa on bayloq,
aqca bilan da bay bulup
bula, bilim bilan da bay bulup bula;
bayloqno doros kuz aldonga
kildirmay ca, qiymmatsiz aybirlarni
qiymmatli diyp cutlap yalgosorga
kirak tugul, cinlap ta in qiymmatli
bayloq ciyarga kirak.
masalan, matur kiyim cinliqta
saqtay faydasoz "bayloq" bulurga
momkin, yaki ataqlo isimli riziq
cinliqta gadiy gina asamloqlardan
yasalgan bulurga momkin.
televizor-kitap-gacitlarda "lubov"no ilah
iytip quyalar, ya iysa on suz bik
popular. masalan >>.
monno din bilan da baylaylar bugay,
mon pravoslav dininga turu kilami iykan
yaki pravoslav dinini
nacar biluwcolar gina sonlay uylaydor,
yuq,
cinlap ta pravoslaflar aytti, minnin anlawom ca bir konno.
yagni mahabbat.
mon nicik kilip ciqqandor:
hristiyan irlarga 1 gina haton
rohsat iytilgan bulgan, son
allah quygan qanunga sabap,
anlatma izlap
"mahabbat" uylap cigargannar,
hatta onno ilaha iytip quygannar?.
yagni,
bala cagondan uq "lubov" turunda
akiyatlar isitip usmasa, sigir,
hikayalar uqumay ca, donyaga qarata
azir fikirlar qabul iytip almasa, on his
bulor iydi mi iykan? bulor iydidir, amma
uz urununu bilir iydi balki.
on 'mahabbat'ni anlatuwo bik gadiy,
on bir gap-gadiy narsadir ki,
bir tabigiy mehanizm, parlasuw
mehanizmo.
ham "lubof" suz bortogonon kin magnasi bilan
tar magnalarini artoq bolgatop bittiralar bugay, balki.
>m2007-3-5:çınlap ta "t.ya"da dörös
yazdılar: on "mähäbbät" teması tatar Halqında
yäšírín tema, ämmä min uylaym, ul yäšírín dä tügíl,
ul möhim tügíl, onnoñ turında onlay söyläšíwníñ kirägí
yuq, ana bílän bala arasındağı yaratıw da, ir bílän Hatın
arasındağı yaratıw da tabiğiy,
ä šäHär kíšílärí tabiyğättän yıraq bulğanğa bälki šonlay
küp söyläšälärdír monnıñ turında bälki.
islam diníndä "boh eto lubov" mäğnälí süz yuq [diyp bíläm].
>a ismi-agzamda onday magnali siyfat yuq bugay.
aqolom bilan da allahnon mahabbat iykanini qabul iyta almaym,
mahabbat on monasabat, allah bilan kisilar arasonda sonday
monasabat bulurga momkin.<
min tatar bulğanğadır minğa šon "lubov" diyp
küp-küp söyläwlärí ošamaydır.
qabartılğan tema on.
minním mon yazuwım bílän tağın da qabartasım kilmäy.
šäHär ciri normal ük tügíl, onda tığız yäšäylär,
šonnıñ östöngä šärä yöröylär, šäHär kísíläríngä
din totıw kübräk kiräktír.
šon šärälíkkä iyäläšíp bítkännärdír dä,
indí Häzír onlarğa nindäydír "asubay" "His" kiräktír.
ä çınlıqta ana bílän bala arasındağı yaratıw-söyüw da, ir bílän Hatın
arasındağı yaratıw-söyüw da ğayät ğadiy, añlayıšlı, logikalı äybírlär, minnínçä.
>ul "His" ta tugul, monasabat.<
>2007aprel4: masalan awortow Hisi ya yoqo kiluw hisi bilan cagistirganda,
amma on da his indi, yarar, yaki bir cin, a cin tilaklar bilan baylanislidir.
cin yogoslo bula, a mon cin saqtay awor yoga bugay: son hatli tirisip, kup iytip
yazalar.<
ä onlarnıñ söyläwí buyınça ällä närsä.
qabartowlaronğa misal:
"love is..." sağızı.(törkiyänínkí buğay.)
<
ni ocon hazirgi zamandago
qaybir kafir ir kisilar "hatonga hiyanat
iytirga yaray" diyp cutlay ki,
conki onlar "hiyanat" diygan termin
bilan fikir yorota,
a kirak iydi "allah tiya" yaki
"allah tiymay" diyp fikir yorotorga,
a onlar allahqa isanmay,
son "hiyanat" termino bilan onlar
monlayraq uylaydor:
"min bit bir qayga butan rayonga
barsam monno 'uz rayonomga
hiyanat' diyp atarga bula, amma
monno islaw yaray. 'diymak'-"znacit"
hiyanat iytuw normal aybir." diyibraktir.
kup soylasuwno da normasono, dorosrago,
qayso ocraqta aytasini bilip kina
sugarga kirak.
kup, ozon suz da barakatli bulurga momkin.
"soylasmaw paralizovat iyta",
yagni kisi taninda nerv cipsillari buylap
informatsiya yormasa, mon paralic,
sonnon sikilli, kisi camgiyati icinda
kisilar arasonda maglumat yoroy
almasa, nacar yorosa, mon paralic.
amma qay waqot gonahlarno
soylaysi tuguldur yaki cinlap ta mon
gonahqa qarsoloq niyati bilan soylaysi,
qay waqot!, qay ocoraqta
ni cik doros iykanini allah togal bila; ni ocon
min monlay uylaym, conki isitkan kisi
uylarga momkin "minnin sikilli gonahlo
kisi min uzum gina tugul iykan ali", sonlay
diyp mon gonahqa koc kirirga momkindir,
amma aldalarga yaramay!, qor'an kitabondago
hac surasinin 30nci ayati.
onday ocoraqta, sorasalar "aytmaym ali." diyp
aytasi bulup ciga.
balki qay waqot suz til, yagni tatar tili ham
basqa tillar ocon "trenirovka"-
"kunuguw" bulson ocon gina aytilgan
caqlaro bulador, yagni sonnon ocondor
aytasi kila, a narsa aytasinni uylap qarasan
faydaso bik az toyola.
aytasi ya islaysi kila iykan bir narsani,
onno islarga qusqan-boyorgan allah,
yagni nafiska iyarirga, nafisni sonnon
ocon, yagni onga iyarir ocon yasagan da indi
ul allah, minnin ca, kisi uzunun psihikasonga
iyarirga tiyis ic indi, agar onnon psihikaso
normal bulsa, cano tilagan narsani islawono
allah tilay, albatta allah tiygan narsalardan basqa,
on biznin canno da kontrolda tota, allah. "nisa"
surasinda bugay on "nafisinizga iyariniz" magnali
ayat. ham aytirga kirak, biznin canobozga qarata
ayta allah suzlarini, minnin ca, can ul biz
uzubuz >>, tan cansoz
bulsa biz bulmas iydik conki, ham biznin canoboz
aqol bilan uylay ala, ham uzunun "nastroyka"laronga,
uzuncaliklaringa, gadatlaringa iyara ala, yagni uzunga
uzu iyara ala, yagni nafiska iyaruw bula.
amma aldalarga yaramay!, qor'an kitabondago
hac surasinin 30nci ayati.
sonday hadis kurganim bar ki, ham onno monlay da kup
kisi bila-anlay, qay waqot sonday mohim aybirlar bula
ki, onno aytmay ca qaldiruw yalgan cutlanila.
"dejurnaya cast", "rtr", 4nci iyul 2006, yaqonca 19:59:
yaqonca "krome kontrafaktnih diskov obnarujena
zapresconnaya literatura", kafirlar ocon bar on
"zapresconnaya literatura", mosolmannarga allaho
bir nindiy adabiyatni da turudan-turu haram qiylmado,
amma albatta mosolman uz tilagi bilan qaybir
narsalarni uzinga tiyirga haqlo, mosriklik kitaplarono.
yana maglumat bar iykan, onno uquwdan fayda, giybrat
aluw ya on mosriklarni dinga ondaw bar iykan, uqup
cigarga bula, bizga maglumatno "filtrovat" iytirga- ilak
asa uzdororga allah gaqol birgan, allaga sokor.
amma, bilgili ki, qay bir
kitaplarno balki macburiy rawista "protivoyadiye"
yagni "aguwga qarso daruw" bilan cigarirga
kiraktir, yagni ondago hatalar kursatilip, anlatilip,
dalillanip kila torgan iytip. >>.
{islam dininin minimal-in kici "trebovaniye"lari - narsa qor'anda
yazgan, yagni ham narsa ondan ciga}dor.
(yagni sonno "doros" diyp uylaw, qabul iytuw, isanow, sonnon bilan kilisow.)
amma mon fikir boton kisi fikiri tugul,
doros ta tugul bugay,
islamga kirganlik "ashadu alla ilaha illallah wa
ashadu anna muhammadarrasulullah." suzu bilan bula,
cin kunoldan aytip ham sonno utap.
amma min onnon dalilini bilmaym ali.
"ashadu anna muhammadarrasulullah." suzu, minnin uylawom ca,
'in birinci ciratta' muhammad s.a.g.h. soylagan kitap
cinlap ta kisi suzu tugul, a allah suzu
iykanliginga sahitlikni bildira,
conki rasul buluw son allah suzlarini citkirow.
saqal islam dininda wacib bugay.
allah yasagan narsani uzgartmaw,
allah onno ir kisilarda usa torgan iytip
yasagan, onno botonlay tobonnan uk
botonlay yuq kibik iytuw tilagi, monday
tilak televizordan britva reklamalaronda
kup kursatila, botonlay yuq kibik iytuw
tilagi hic normal tilak tugul indi,
allah har narsani hikmat bilan yasagan >>,
usa bit indi, bar, onnon bilan rizalasorga kirak,
"sto yestestvenno to ne bezobrazno."
diygan suzda doroslok bar.
ham onno botonlay yuq kibik iytarga tirisuw
on allah yasaganno uzgartuw, a mon tiyila,
qor'andagi bir urunda aytila "saytan kisilarni
allah yasaganno uzgartirga qotortto." diyp.
"allah yasaganno uzgartasi tugul" diygan suzga
qarata monday qarsoloq kotarga momkin: "onlay
bulgac, progress yasayso tugul mi ni? allah yasaganno
uzgartirga kirak." diygan, monga qarso monday uyum bar:
progress yasawnon torloso bula, allah yasaganno uzgarta
torgano ham uzgartmay torgano. masalan, itka artoq
ziyan kiltirmaslik iytip kina muyuncaq kiyirtuw ya iysa
hatta tsirkta kulmak, monlar bir caqlo az waqotqa, allah yasaganno
uzgartmaydor, amma itni "sterilizovat" iytuw indi minnin ca allah
yasaganno uzgartuw, qazanda sonlay islawlaro turunda
aytkannar iydi. a cuplukka cigarip irgitila torgan kup kina
riziqni botonlay aram iytalar mi iykan onlar?
>m2007mart7:
ali bir konno gina monnon turunda "t.ya" gacitinga yazdolar.
(tatar tilinda "qot ocqoc" diygan suz da bar.)
musa paygambar waqotonda firgawin da israil balalaronon
ir balalarono uldurup qiz balalarono gina qaldora torgan bulgan.
allahu tagala monnon turunda aytkan "on is olo zolom." magnasinda.
albatta sterillastirilgan itlar urununga yana itlar kila alador.
monday is ("sterillastiruw"-mikroblar sikilli) narsaga kildirirga momkin?
itlarni on gamal balki uzgartir. nacar yaqqa taba.
on {zolom([minninca])}no islawcolar bir organizm sostavonda-icinda yasawco
kuzanaklar birsi birsinin halini bilmay diyp uylaylarmo iykan alla?
yagni on itlar rahatlanip yororlar diyp uylaylarmo iykan alla?
min onlay uylamaym.<
suz unayindan onlarno ciyip dunguzlarga birirga da
momkindir balki, onlarno da bit allaho tagala
yasasonnar ocon diyp yasagandor, onlarno
bittirirga tirisuw da allah yasaganno uzgartuw ic indi,
amma albatta, itini kisiga asaw tiyila, har halda, mosolman
kisiga. ham tagon bir misal tagarmac, haywannon tagarmaci
yuq bit indi, allahu tagala kisilarga aliga tagarmacli
yort haywano birmagan, amma kisilarnin tagarmacli
transport-{yorow caraso} yasawlaro allahu tagala yasagan
haywannarno uzgartmay. ham
tagon bir fikir: cac, saqalno qirip yorow turunda:
agar onlar kirak bulmasa iydi, "allahu tagalaga onlarno
usturunwno tuqtatuwo qiyin." diyp uylaysozmo- yuqtur,
albatta onga mon bik cinil, bir nica genno uzgartip quyuw
da citadir.
aytirga kirak, minnin biluwum ca, aziatlarnon saqal usmay,
ham sonlay uq amerika indeyeslaronon da ham negorlarnon
da.
velosipet turunda yazgan iydim >>, amma balki
on allah yasaganno uzgartowdor,
min velosipetno tagarmaci bulganga kura masina bilan cagistirip
bulganga kura yazdom, cayawlo bilan cagistirip bulmay;
barangi turunda yazgan iydim, >>,
amerika usumlugu barangini bizda-yevraziyada usturuw da
sonlaydor balki,
ham barangini basqa normal, salamat, uz cirinda usa
torgan, "qirgiy" usumluklar sikilli, orloqtan ustururga
kiraktir, sonlay iytkac balki qortlarga qarso tora ala
baslar, orloqtan usturmay ca gil bulbudan gina usturuw
allah yasaganno uzgartow bit indi, uz ciri amerikada
barangini bizdagi sikilli qort basmay iykan.
aytirga kiraktir, biznin yaqta baranginin orlogo olgormay,
yasil tosta bula, az bula.
cat turunda yazgan iydim, >>,
on son hatli kup iytip masinalar yorowono
yaqlawomno anlatmay,
ham
"cibinnarni sugup ulduruw doros tugul." diygan
fikir da cinip tora ali, amma uldurmasan nislaganini
bilmaym, amma bilgili, cista bulsa on ciqmay iykan.
riziq awnap yata iykan, nislap asamason ali on onno?,
boton bocaklar allahno zikir iytalar. "cibin awnap yatqan
riziqni da cistarta." bulup ciga bit ali.
qor'annin 38:27 ayati:
"وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاء وَالْأَرْضَ
وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلاً ذَلِكَ ظَنُّ
الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ
لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ .27",
"cirdagi, kuktagi, onlarnon arasondago
aybirlarni batol bilan yasamadoq ..."
mon tekstno "crimean.org"dago
"Koran.chm"dan aldom, hatalaro bar.
ocqan qos ta oca, amma on allah yardami bilan oca.
ham ali "allah mon ocoraqta cazalarga boyormagan"
gina tugul, allah ali mosolmannarga boyorgan ki,
sugusqanda dosman ni caqlo ziyan kildirgan
bulsa, son hatli ziyandan arttormasqa, a suz ocon
gina "fizik" koc bilan caza biruw gadil tuguldur.
islam dinindagi barca cazalar cinayatinga qaraganda
koclorak tugul bugay: dosman kafirlarga da arttirirga
yaramay, amma bir mosolman ikinci mosolmanno
yaralasa da cazaso sonday uq. a mina urlawconon
quluno kisuw doros mo son? min monda da tigizlik
bar diyp uylaym, conki bit urlawco kisinin plannaron
kisak bozop onga zur ziyan kiltira, urlawconon quluno
kisuw da onnon son qulo bilan islarga qorgan plannarono boza.
qul kisuw ali minnin ca qayso bir televizordan kursatilgan
biznin ildagi islar bilan cagistirganda ziyansozraq, bir
kisi dawlat aqcason urlagan da songa "konusna"-"at abzaro"
salgan, sonno cimirdilar ya suttular bugay, a minlagan
kompyuter disklarono izgannarini kursatalar, amma min on
disklarno yasawno cinayatka sanamaym
>>,
ham aytirga kirak, urlawco bit totolsa allah tilasa
qulunu kisacaklarini bila torop urlay;
mon miskin kisi cimis alop asagan
ocoraqqa qagolmay >>,
ham "magun" surasini da qara, conki bit on miskinnarnin
riziqta oloso bar >>.
islamnon millatlarga monasabati bilgili indi,
amma tagon bir monda da onno kursatirga kiraktir.
allah kisilarni qawimnar iytip yasagan,
yagni kisilarnin torlo-torlo qawimnar buluwo
allaho plano bilan.
sonday hadis kurganim bar ki, muhammad s.a.g.h.
aytkan "minnin in yaratqan halqom -", yaki balki "tilim",
"garap (tili ya halqo), conki min uzum garap.". mon hadis
tigi allahnon kisilarni qawimnar iytip yasawo turundago
ayatka da turu kila, conki songa kura, qawimnar
qawim bulup qalson ocon, allahu tagala on qawim
kisilaringa uz qawimnarini, uz gorof-tillarini yaratow
hisini birgandir.
ham tagon bir hadis bar ki,
"kim basqa millat kisisi kibik, on kisi son millat kisisi"
magnasinda, mon hadis hazirgi fan qarasonga
turu kila, etnologiya faninda da sonlay uq cutlanola,
minnin biluwum ca.
ham qor'annin garap tilinda kiluwo
garap tilinga kucup bitasi diygan suz tugul.
allahu tagala aytkan bugay: "qor'anni
garap tilinda cibardim, 'sayat', garaplar
basqalardan tizrak anlarlar." magnasinda,
nogmaniy tafsirindan uqudum bugay.
qor'annin garapca kiluwunga hikmat izlap
"garap tili basqa tillardan boyok, oston."
diyp batol fikirlarga kiluw kirak tugul,
onnon hikmatini allah bila. min bir hikmatini
farazlap qaray alam: onnon tili gina tugul,
urunu da 'zamana'songa, 'geopolitik hal'ga
qarata in unaylo saylanolgandor balki allahu tagala
tarafondan, uylap qaraganda, garapstan yarom utrawo
bit qitay bilan yevropa arasonda ham afrika bilan
yevraziya urtasonda.
ham aytirga kirak, qor'an tafsirindan tagon bir sabap
turunda kurgan iydim, garaplar allahudan "paygambar
kilsa iydi" diyp soragannar.
ham allahu tagala aytkan "har haloqqa rasul cibarmay ca
halaq iytmadik." magnasinda, qara >>.
yagni bik kup haloqlarga bik kup paygambarlar kilgan,
ham onlar son haloq kisisi bulgannar, son uz tillarinda
soylaskannar. bizga bilgililari da har qayso uz tilinda
soylaskan. ibrahimnon, s.a.g.h., tili "aramey" bulgandor,
musanon, s.a.g.h., borongo yahud tilidir.
ham bir ayatni bik yos uzgartip tarcima iytalar:
"muhammad in yahso urnak." diyp, yuq, onlay tugul on,
"muhammad yahso urnak" diygan anda!
>2007m17:>>Kiyinuw.htm#yahsoSiyfat<
"muhammad, s.a.g.h., islagan har isni da bizga islaysi."
diymagan. "on garap ca soylaskan iykan, biz da garap ca
soylasirga tiyis." diygan suz tugul. citmasa, on bit ali
anlatqan da, ni ocon garap ca soylaskanini, on hadis
turunda ayttim indi, conki on uzu garap bulgan,
songa kura, sonlay iytip, muhammad, s.a.g.h., dan
urnak alop biz da uz tilibizni yaratorga tiyis, agar indi
on hadis isanicsiz iykan, ayatka buysonop, allahu
tagalanin planonga qarso barorga tiyis tugul biz,
kisilarnin qawimnarga ayorolgan halatini saqlap qalorga
tirisirga
tiyis. "antiglobalist"
harakati da sonno islap
yoroy bugay. a ni ocon on harakat hazirgi zamanda
barloqqa kilgan ki, conki hazir masinalar, basqa
transport caralaro, radio ham cibiqlo maglumat cibarosuw
caralaro haloqlarnon siyfatlaronon birsininkinin ikincisinga
niq aralasop kontrastnon kimuwunga ham cinlap ta torlo-torlo
haloqlarnon kimuwunga yardam iytadir. bit monday hadis
ta bar: "siznin yaqta butan kisi nicik kiyina siz da sonlay
iytip kiyininiz" magnasinda. a televizordan botonlay basqa
millatnin qiyafatini kuru onno yaqon iytip uylawga ham sonlar
sikilli kiyinuw, harakatlanuw, asaw, soylasuwga
kiltira. mon narsanin
ekologik
yago da bar,
tabigiylik buyun ca birsi birsinga ta'sir iytmagan tabiygat
kisaklari birsi birsinga ta'sir iyta baslay, tabigiy ham doros
tozolgan aybirlar bozola, masalan, bir bala televizordan
kurup bir qara kisi sikilli basketbolist bulurga hiyallana
baslarga momkin, amma balki tabiygat buyun ca onday
organizmno biznin salqon yaqta usturuw optimal tuguldur,
bilgili ki, cili yaqta cilak-cimis qatoraq uskanliktan qay bir
matdalar tozolosta irkinrak, kubrak qullanola alador ham
balki alla yugaro temperatura ta'siri?. antiglobalizmdan
basqa viza,
ciklar da son yunalista islaydir ham
'ksenofobiya' da bugay, 'citni yaratmaw' diygan suz iykan,
yagni monlar baroso da allahu tagalanin son qawimnarni
bulduruwu planonga turu kilganliktan bardor, ham millatcilik,
uz halqonno yaratow magnasinda, patriyotizmnar da dor. ham
a.q.s.ta indeyeslarnon rezervatsiyalari bar
iykan. "cannatta
kisilar garapca soylasir." diygan magnada hadis
bar, imis. mon hadis minnin ocon isanicsiz conki on
qor'anga turu kilmay, qor'anda bit botonlay onlay
yazolmagan, a "cannattagi kisilar uzlari raziy tormosta
yasarlar ham onlarga narsa tilar son bulur." diyp yazolgan.
agar mon cinlap ta sonlay bulsa iydi, mon sonday mohim
aybir ki, allahu tagala onno aytmay ca qalmas iydi, conki
allahu tagala yalganlamas, a monno kisilarga aytmay ca
qaldorsa, on kisilarga albatta "uz tillarinda soylasirlar"
magnasinda anlasilir iydi yagni monday mohim aybirni
aytmay ca qaldoruw on yalganlaw sikilli, sonday hadis ta
bar ki, "in qato yalgan aytmayca qaldorow bilan
bulur." magnasinda; ham albatta allahu tagala
kilisuw-dogovorno bozmas, allah tilasa, on bizga allah
tilaganca gamal qiylsaq cannatta nigmatlar wagda iytti,
a onda garapca soylasirga macburiylaluw turunda kilisuw yuq.
ham sondan basqa balki mon hadis "basqa tillar bilan birga
garap tili da cannatta bulur, yasar-qullanolor." diygan
magnada dir. minnin anlawom ca, nafis on uzunun tilaklari
bilan nafis, ham basqa nafislardan ayorolganga kura nafis,
ham ayorolorga tilaganga kura, a cannat bilan cahannamga
nafislar kucacak, a agar min cannatta garap tilini yaratop,
uz tilimni kiraksinmasam ya bilmasam, mon indi min uk tuguldir,
basqa nafis, bir az ikinci torlo, sonlay iytip suz minnin
turunda bara iykan, min naq uzum sikilli bulurga tiyis, uz
tilimni hazir nicik bilam, sonlay bilirga tiyis.
"a televizordan botonlay basqa
millatnin qiyafatini kuru onno yaqon iytip uylawga ham sonlar
sikilli kiyinuw, harakatlanuw, asaw, soylasuwga
kiltira."
misalga tagon kiltirirga bula:
ilik tatarlarnon uz televideniyelari bulmagan,
televizordan gil diyarlik urus kisilarini
kursatkannardir, ham momkin, bir bala,
uzun televizordago kisilar bilan cagistirip,
uzun bik uk normal tugul diyp uylarga,
ham tagon bir misal,
tatarlarno ilik, sssr zamanonda,
nindaydir qara (qararaq tanli-tirili) kisilar
iytip predstavlat-prezentatsiya iytkannat bugay,
masalan, filmnarda, albomnarda, illustratsiyalarda,
amma mon bik uk doroslokka turu kilip bitmay,
ham tagon misal,
biz uqugan alifbada da sonday hal iykanini
min bir zaman sizip algan iydim, ham bir zaman
onno arcalar yasaganono bildim, cinlap ta,
arca kisilari qararaq.>28.2.2007m:mon suz arca posologonga
qarata dorosrak.<
qaraloq-aqloq narsa bilan bayli? bir hikmati
bardor, in bilgili fikir qoyas bilan baylanganlik,
conki qoyas kisini qaralta. onnon urun bilan da
balki baylanisi bardor. qoyas ta torlo urunda
torloca yaqtortorga momkin, masalan, par kup
bulsa nurno tarata, ham "ozon tisigi da
bula." dilar, qazanda qoyas nuru kimrak bara
kukmaradagoga qaraganda, conki onda idil
yilgasondan hawaga bik kup par kutarilip tora
ham on nurno tarata (,amma domlo hawa issirak).
a monda awoldan, awollar gadatta suw buyunda
bula, awoldan ostkarak minip kitsan, taw basona,
qirga, onda qoyas tago da tururaq bara bugay.
ham qaraloq-aqloq
nasil-gen-qawom bilan da
baylanisli bulurga momkin, mon da bilgili fikir.
ham bilgili ki, cili yaqta yasawcolar qararaq, ham
ekvatorga yaqonlasqan sayon qararaq bugay,
yagni qoyas yaqtoso bilan baylanis,
amma cukcalar tonyaqta yasalar da qara,
a amerika indeyeslari ekvatorda yasalar da
afrikadago negrlar sikilli qap-qara(cim-qara) tugul,
monlaro qawom, gen bilan baylanisni kursatadir.
qazan saharinda kisilar arcadagodan
agraq, mon idildan kutarilgan par bilan da
bayli bulurga momkin, qazandago haloqnon
kubrako urus buluw bilan da bayli bulurga momkin,
yagni qoyas nuru bilan da, gen bilan da anlatop
bulador, ham
>2822007m:amma qazan tatarlaro qararaq bugay
kukmara yagondagolardan.<
aq tanli, qara tanli kisilarnin
yasaw urunnaro da qoyas nurunon baruwu
bilan baylanisli bugay: afrikanon ekvator turusundago
haloqlar qap-qaralar, afrikanon ton yagondago,
yevropanon kon yagondago haloqlar - garaplar,
kön yaq italiyannar, ispannar qaralar,
yevropa haloqlaro aqlar, ton yaq yevropa
haloqlaro ap-aqlar. amma da lakin mongoloidlar
qayda bulsalar da bir torlorak: kon yaq amerikanon
ekvator turusundago qawimnar da, aziyanin ekvator
turusundago - indoneziyagi haloqlar da negroidlar
sikilli qap-qara tugul, ikinci yaqtan, cukcalar
bilan eskimoslar da ap-aq
tugul. "aq tanli,
qara tanli kisilarnin
yasaw urunnaro da qoyas nurunon baruwu
bilan baylanisli bugay" diygan
iydim, sonno dawam iytip, uruslar monlay
da aq tanli, yasawon da qazanda kubrak
yasaylar, qoyas nuru taralobraq tosa
torgan cirda, a arca, samardan, saba, baltaclar
taw basondaraq, onda qara kisilar kubrak,
a indi tawnon ikinci yagonda asttaraq -
malmoj, kukmara, vatskiye polani, mamados
yaqlaronda aq kisilar kubrak. ham vatskiye
polani ham balki malmojda - vatka yilgaso
buyunda yagni tawdan astta, kukka par kubrak
kutarilgan urunda, uruslar kubrak yasay, amma
mon ocoraq qazandago sikilli tugul, conki monda
vatka yilgaso saharnin ton yagonda tugul, onnon
paro nurno qaplamaydor, monda uruslarnon kubrak
yasawo onlarnon qazan hanlogon basop alganda kubusun ca
suw yulo bilan yorowlari bilan da baylanislidir, yagni
vatka yilgaso buylap korap bilan yorop bula,
a kickina qusulduqlaro indi korap siyarliq tugul.
>
ham mamadosta da balki uruslar saqtaydor,
a alabuganon yilgaga qarata toroso qazannonqo
bilan ohsas.
minnin "razjigat mejnatsiyonalnuyu rozn" itasi
yagni "millatlar arasonda dosmanloq qaboz"asi
kilmagan iydi. ham aytirga bula,
min millatlarnin organizmnaro-gennaro bilan
kultura-til-goroflari ayorom narsalar diyp uylaym.>>
>>islam ham 'patsifizm'.
tatarlar uruslardan osttarak yasay,
a mina biznin yaqtago udmurtlar tatarlardan da
yugaroraq yasaylar bugay. masalan l.,
.., .., ..lar. ham bilgili ki, minnin biluwim ca,
udmurtlarno, marilarno tatarlar tarafondan qisriqlaw
bulgan. ham qazan hanlogonon yawlap alonowo waqotonda
biznin yaqqa qacop kucunup kiluwcu tatar awollaro bulgan
diyp ta isitkanim bar.
>28.2.2007m: taw basondaraq qararaq kisilar kubrak
diygan suz kubrak tatarlarga qagoloslo, udmurtlar onlay
tugul bugay.<
ham "urus gasqari qazan sahari kisilarini uldurup bittirgan."
diygan fikir yanonga quyam min mon "kubusunca yilga
buylap yorogannar..." diyuwumno, onlarnon
maqsatlaro albatta boton tatarlarno uldurup bittiruw
bulmagandor. a bir sababi balki basqa yevropa
illarinin okeyan buylap yorop kup-kup cirlarni
yawlap alowlaronnan kurup islawdor.
>>saharHamAwul.htm#tarih.
a ni ocon uruslar tabigiy, tinic usul-yul
bilan idil, kama buylaronga, ural, sibirga
barmagannar, son qazan hanlogo onlarga qomacawlagandor
balki. a balki onday is - basqa millatlarga
ilga kirirga rohsat itmaw - doros is tuguldur?
ni ocon bir ilda gil tatarlar gina, bir ilda gil uruslar
gina, bir ilda gil qitaylar gina yasarga tiyis son ali?
>m2007mart6:a balki suguslar sonnon arqasonda da
kilip ciqqandor, torlo haloqlarnon birsini birsi anlamaganga,
a anlamaw aralasmagangador. >><
biznin yaqta torlo haloq awol-awol bulup aralasop
yasay: biznin yaqta tatar, udmurt, mari,
kirasin, urus, awollaro bar, ham qatnas awollar da bar bugay,
a tatarstan buyunca alganda misar, cuwas awollaro da bar.
balki in doroso sonlay awol-awol bulup aralasop yasawdor?
aytirga kirak, hazirgi zamanda amerikada qitaylar uzlarinin
sahar icindagi "awol"laro bilan yasay iykan, "mahalla"
diyirgami indi?, uruslarnon da uz tuplanobraq yasay
torgan rayonnaro bar bugay nyuyorkta.
>m2007mart6: a sahar cirinda artoq bir torlo,
mono kultura bulgangador balki onda yana millatlar barloqqa
kila >>.<
>2822007m:yaki kirisin ca: niga ikinci haloq arasonga
kucunurga tirisirga , tilasalar, onlar uzlari da sinnin tilinni
oyrana alalar bit. butan millatka aylanuw gayat cinil,
boton maktaplarni, televideniye, gacitlarni cit millatnikini
uquysu-oyranasi baslayso gina bugay.<
>432007m:yuq, yalğoʂ, "küçínírgä" tügíl "tíl öyrätírgä".<
asttaraq urun qiymmatlirak conki onda yilga zurraq,
ham bolonnar zurraq diygan fikir isitkanim bar,
ham onda hawa quyuraq bulganga diygan fikir isitkanim bar.
ham urus yilyazmalaronda idil buyundago "zalivnoy lug"larno
maqtap yazgannar, minnin biluwim ca, yagni yaz kono
suw kuma torgan bolonloqlar, onda usumluklar ocon sartlar
yahso diyp uquganom bar.
taw basonda qararaq kisilar yisraq diygan zakoncaloqqa
".." awolo kirasinnari kirmay bugay, min da
onda bir tapqor .. bayraminga bardom, ham onlar aqlar
kibik iytip kurdum.
ham yilga parondan basqa ali yilganon qayso yagonga
urnasow da ta'sir iytadir, amma kirisin ca, yilganon
ton yagondago yar kon yaqqa qarap tora, anda qoyas tururaq tosa,
a yilganon konyagondago yar ton yaqqa qarap tora, onda
kulagalirak, suz unayindan,
ton yaq yarnon tikarak buluwo turunda yazgan iydim>>.
min bir-iki-oc tanos kisilardan cigip soylaym,
ham poyezdago kisilardan, ham kurgan kisilardan.
kon yaqqa qaragan yarda urnasqan .., .., ..da
qara kisilar kubrak bugay, a ton yaqqa qaragan ..,
.., .., ..larda aq kisilar kubrak bugay. aytirga kirak,
taw basonga minuw bilan ya yilganon ikinci yaronga ciguw bilan
qoyasnin qaraso uzgara, balki sungador da mon min aytkan
qaraloq-aqloq aralasqandor. kukmaranon min tora torgan ciri da
kon yaqqa qarap tora, amma mondago kisilar kuptan tugul
kilgan kisilar. .. awolo ikinci yaqtan taw basonda,
ham min andago qara kisilarni da bilam. a .., ..lardan
aq kisilarni da bilam. ham ..da qara kisilarni da bilam.
ham biznin kursularnin, klastaslarnin gailalari qaralo-aqlo.
ham min nindaydir "rasovoy diskriminatsiya" soylarga ciyinmadom,
yagni tan toso buyunca kisilarni asaki ya aybat diyp aytirga ya
"tigilay islarga kirak, bolay islarga kirak" diyp aytirga da ciyinmadom.
ham kisinin tan toso hic ta top siyfat tugul,
kisinin alla ninday biz kurmagan-bilmagan uzuncaliklari
bardor albatta, top siyfat aqolloloq-diniyliktir balki,
>2007mart17:>>bír Hädis<
a tan toso songa irisow ocon bir yardamci ginadir.
sonlay uq maturloq ta, muskullar da top maqsat tugul,
minnin ca.
tan toso turunda soylasow nindaydir tiyilgan tema bugay,
yaki nindaydir oyatlo yaki oyatsoz tema.
amma bit antropologiya fani bilan indi qayso yaqta
ninday tatarlar yasaganini oyrangannar iykan, minnin
sonday kitap kurganim bar, amma aliga uquganom yuq.
ham donya buyunca qayda ninday rasa kisilari yasawono
kursatkan maktap kartalaro da bar. onlar fononda
minnin mon fikirlarim alla ni qurqunuc tugul da sikilli,
lakin tiyilgan tema iykan, tiyilgan bulup qalson,
allah yasagan narsani uzgartirga yaramaz,
ikinci yaqtan, allahtan basqa ilah yuq,
onnon narsasindan qurqorga?, bilgili, narsasindan
qurqurga -kisilarnin yalgos fikirlar uylap,
yalgos islar islawondan, "rasizm"dan.
>
30nci sura qor'annin, 22nci ayati mäğnäsí:
Җир вә күкләрнең төзелеше, вә телләрегез,
вә төсләрегез төрлечә булуы, Аллаhуның галәмәтләреннәндер,
әлбәттә, Аллаhуның бу эшләрендә белем ияләре
өчен дәлилләр бардыр.
<
a.q.s.da nindaydir tan toso, "rasa"
buyun ca dosmanloqlar bulgan bugay ham hazir da
bar bugay, "a mina bizda nicik" diyp
cagistirip kursatasim kiluwu da bardor balki:
bizda onday dosmanloq yuq, bizda on tan tosono
nindaydir tabigat bilan baylanisli aybir diyp qabul
iytalar. (alla birsa, a.q.s.ga da barop citarga momkin ic
minnin monda yazgan fikir, amma onlar uzlari da bilalardir.)
<
>28.2.2007m:amma bizda a.q.s.dago sikilli qap-qara(cim-qara) kisilar
yuq, ham biznin urun a.q.s.dan ton yaqtaraq, kanada
turusunda.<>2007m28:(mon "min onlay buluwonga riza tugul"
diygan suz tugul.)<
"antiglobalizmdan
basqa viza,
ciklar da son yunalista islaydir ham
'ksenofobiya' da bugay, 'citni yaratmaw' diygan suz iykan,
yagni monlar baroso da allahu tagalanin son qawimnarni
bulduruwu planonga turu kilganliktan bardor, ham millatcilik,
uz halqonno yaratow magnasinda, patriyotizmnar da dor. ham
a.q.s.ta indeyeslarnon rezervatsiyalari bar
iykan." diygan iydim,
amma qawimnarga ayorolganloqno onlardan
basqa da saqlap qalop bulador balki, lakin qiyinraqtor,
misal ocon hazirgi tatarlar sikilli,
ciklari yuq, rezervatsiyalari yuq, amma cinliqta ("de fakto"
yagni, reyal donyada,) tatarlarnon gina tugul,
udmurt, urus, mari, cuwas, misar, basqortlarnon
da uz halqo gina yasay torgan awollaro bar >(allaga sokor)<,
amma saharlari yuq, uruslarnon gina saharlari bar;
>gil urus qina yasay torgan sahar da yuqtur balki,
a qazanno bir ni qadar tatar sahari diyp cutlarga
bula: tramvaylarda tatar ca aytalar bit, tagon
uram isimnari yazolgan, tatar ca konsert >iglannaro<.
>2007m28:(mon "min onlay buluwonga riza tugul"
diygan suz tugul.)<
ham kukmarano da udmurt, mari, urus qatos tatar
saharo diyp cutlarga bula.<
lakin min uzum zur saharni big uk normal aybir diyp uylamaym;
son ayorom haloq awollaronon "de fakto" uz awollaro
barlogono ham songa haqlaro barlogono birkituwco
nindaydir viza rejimo sikilli ya rezervatsiya sikilli
zakonnar gina yuq.
ham min uylaym,
onday zakonnarno yasarga yaramaydor da balki!,
ham masalan rossiyada urus tilinga ayorom status
biruw, ya iysa qayso bir illarga kirganda
onlarnon tillarini biluwno talap iytuw, ham gomuman,
nicik ta bulsa ciklaw doros tuguldor,
uz qawomonon saqlanop qaluwono tilagan qawom
uz tilini, goroflarini saqlay ala bit.
"onday zakonnarno yasarga yaramaydor da balki!",
onday zakonnar qor'an kitabonga turu kilip bitmay bugay.
hatta qor'an kitabonda
qawomnarnin bir waqottan son yuqqa ciguwo turunda
da aytila bugay,
ham nacar qawomni allaho tagala "bittirirmin
ham onnon urununga yahsoraq qawom kildirirmin,
ham onlar indi tigi ilikki qawomga ohsagan bulmaslar."
diygan suzu da bar bugay.
>2007mart17:>>Ekologiya.htm#yanaqawm<
yagni qay bir qawomnarnin bitip qay birlarinin
barloqqa kiluwunga "urun qaldorola",
monlar etnologiya faninda da bilgilidir,
ham bilgili ki, borongo misor halqo,
sonlay uq borongo sumer halqo hazir yuq.
>2007mart17:yuq onlay tügíl: amma misırdağı
"kopt" Halqı şon ílíkkí Halıqnıñ däwamı.
tílí dä şon.<
a kisilarnin cir buylap
yorowlarono ciklaw,
onlarga nindaydir til oyranirga macbur iytuw
nicik indi kisi hoquqlarono qisuw tugul?,
bilgili, narsa on cinayat, urlaw,
qiynaw, ham basqalar, a urus tilini
bilirga tilamaw cinayatmi son?, yuqtor,
ikinci yaqtan, urus awolonga ya
tatar awolonga (ya basqa) kilip urnasop,
ondago til halatini uzgartuw,
awol halqo tilini qisriqlaw -
allahu tagalanin yasaganono
uzgartuw ic indi, zolom.
tíl turìnda >>.
28.2.2007m:
demografiya.
Ekologiya.htm#afrikabalaulu.
hazir 2007nci yilda
rossiyada kisi sano kimay diyp soylasalar.
>>KislorodNeftmazar.htm#haluqsanu.
qor'anda allahu tagala aytkan:
"balagozno 'asata almam' diyp borcolmagoz,
onno biz asataboz." diygan magnada:
qur'an kitabonda: "angam" surasi 151inci ayati nogmaniy tafsiri:
"Әйт: "Килегез минем яныма, Аллаh хәрам кылган нәрсәләрне
сезгә укырмын, Аллаhуга hичкемне hичнәрсәне тиңдәш кылмаска
hәм ата-анага изгелек итәргә әмер кылды, дәхи ач булудан яки
тәрбияләп үстерү мәшәкатеннән куркып балаларыгызны үтермәгез
диде, бит сезне дә вә баларыгызны да Без ризыкландырабыз, hәм
зина кылу кеби фәхеш эшләрнең ачык эшләнә торганнарына да,
яшерен эшләнә торганнарына да якын бармагыз, hәм дә Аллаh кеше
үтерүне хәрам кылды, кеше үтермәгез, мәгәр үтерергә тиешле булса
гына үтерегез! Бу эшләр белән Раббыгыз сезгә васыять вә әмер
кылды, шаять аңларсыз.".
ham suz unayindan: nur surasi 33nci ayat magnasi:
"Никахлану өчен мал таба алмаган ярлы кешеләр
сабыр итсеннәр Аллаh аларга байлык биргәнгә
чаклы, hәм зинадан саклансыннар.".
>2007aprelь20: amma:
qor'annin nur surasinin 32nci ayat magnasi:
"Yзләрегездән ирсез хатыннарны вә хатынсыз ирләрне,
hәм никах хакларын үтәргә яраклы булган яхшы
колларыгызны вә җәрияләрегезне өйләндерегез,
әгәр өйләнүчеләр фәкыйрь булсалар, Аллаh аларны
бай кылыр үзенең юмартлыгы белән, шиксез Аллаh
киңлек иясе вә белеп эш кылучы.".<
miladiy2007mart6:
sahar kisilaringa dinnin kirakligi kubrak-zurraqtor.
conki onlar tabigattan yiraqlasqannaro arqasonda
nigraq "bozoq"tor, sahar uzu uk "tabigiy tugul",
din iysa "tabigiylastira".
islam ham {"patsifizm" yagni sugusqa qarso
ham tinicliqqa taba harakat}.
kup kisinin isitkani bardor "islam tinicliq dini,
'islam' suz bortogo 'tinicliq' diygan suz." diygan
suzlarni. "islam" suz bortogonon tamoro "s-l-m",
magnasi minninca "salamatlik, tinicliq, can ham tan salamatligi".
islamDiniNiCaqluSuguscan.htm
islam dininda {dosmanga on uzu kiltirgan ziyandan artoq ziyan
yasamay ca} sugus qina rohsat iytilgan bit.
"ni ocon bir ilda gil tatarlar gina, bir ilda gil uruslar
gina, bir ilda gil qitaylar gina yasarga tiyis son ali?
... a balki suguslar sonnon arqasonda da
kilip ciqqandor, torlo haloqlarnon birsini birsi anlamaganga,
a anlamaw aralasmagangador."
diygan iydim.